برجام برخلاف آمریكا مورد حمایت اروپاست
برتریها: ایران از آمریكا انتظار ندارد به حقوق بین الملل پایبند باشد اما اروپایی ها مدعی پایبندی به برجام هستند و باید به مفاد قطعنامه 2231 بطور كامل پایبند باشند.
در گفت و گوی روزنامه آرمان باکارشناسان، می خوانیم: از ۱۷ ژانویه ۱۹۴۶ که نخستین جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد در کلیسای وست مینیستر شهر لندن انجام شد تا این روزها که نیویورک مقر اصلی برگزاری جلسات این نهاد ضامن صلح است، تصورش سخت بود که آمریکا بعنوان یکی از مبدعین اصلی شورای امنیت با ساختار کنونی و کشوری که خود از حق وتو در مصوبه های شورای امنیت برخوردار است، تمام توان سیاسی و اقتصادی خودرا به کار بندد تا بتواند یکی از قطعنامه هایی را که اتفاقا به آن رأی مثبت داده، بی اثر کند: «قطعنامه ۲۲۳۱». دو سال پیش و در شرایطی که از برنامه جامع اقدام مشترک بعنوان یکی از موفق ترین تجربه های چندجانبه گرایی در عرصه بین المللی نام برده می شد، رئیس جمهور آمریکا با صدور فرمانی درباب خروج از توافق هسته ای کوشید تا این «ثمره دیپلماسی چندجانبه گرایانه» را به نابودی بکشاند. ایالات متحده با اتخاذ راهبرد «فشار حداکثری» و بوسیله اعمال تحریم های یکجانبه مقابل ایران کوشید تا جمهوری اسلامی را وادار به نشستن بر سر میز مذاکره کند؛ مذاکره ای که خروجی آن از قبل معلوم شده و دولت آمریکا می خواهد با اجرای تعهداتی که در برجام داشت -یا حتی کمتر از آن- ایران را از برخی حقوق اساسی خود نظیر توسعه صلح آمیز صنعت هسته ای و توسعه صنایع دفاعی محروم کند.
به رغم تلاش همه جانبه دولت ترامپ، آمریکا نتوانست توافق هسته ای را بطور کامل نابود کند؛ از یک سو ایران اعلام نمود تا زمانی که دیگر کشورهای عضو برجام به تعهدات خود پایبند باشند از توافق خارج نخواهد شد و از دیگر سو کشورهای اروپایی متعهد شدند تا ایران نیز بتواند منافع اقتصادی خودرا از توافق هسته ای حفظ کند. ناکام بودن اروپا در اجرای تعهدات خصوصاً در حوزه اقتصادی سبب شد تهران تصمیم بگیرد به صورت گام به گام و برمبنای بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام تعهدات فنی خودرا کم کند. با این وجود و در صورتیکه اروپا با فشار آمریکا مکانیسم حل اختلاف را مقابل ایران فعال کرده بود، دو طرف به این توافق رسیدند که بازه زمانی محدود حل اختلاف، بطور «نامحدود» تمدید شود تا توافق هسته ای زنده بماند. بعد از آن بود که ایالات متحده با طرح دو سناریوی جدید کوشید تیر خلاص را به برجام بزند: «تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران و استفاده از مکانیسم ماشه». چین و روسیه در مقابل این اقدام آمریکا بطور قاطع موضع گیری کرده و مخالفت خودرا اعلام نمودند اما نگاهی به مواضع کشورهای اروپایی نشان میدهد که هنوز حاضر نیستند بطور علنی با اقدامات آمریکا دراین زمینه به مخالفت بپردازند. این در حالیست که بگفته کارشناسان، سرنوشت برجام به سرانجام طرح های آمریکا بستگی دارد.
موضع اتحادیه اروپا
پیتر استانو، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا در توضیح مواضع این اتحادیه در قبال اقدامات آمریکا در موضوع توافق هسته ای به «آرمان ملی» می گوید: «توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۵ یک دستاورد مشترک برای فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه، چین، ایران و ایالات متحده بوده که به اتفاق آرا به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده است. در فرمانی اجرایی که در ۸ می ۲۰۱۸ از طرف رئیس جمهور ترامپ صادر شده، ایالات متحده اعلام نموده است به مشارکت خود در توافق هسته ای اختتام می دهد. از آن زمان، ایالات متحده در هیچ نشست و فعالیتی در قالب برنامه جامع اقدام مشترک شرکت نکرده است. همه مشارکت کنندگان باقیمانده در برجام نیز بطور مکرر و علنی نارضایتی خودرا از اینکه ایالات متحده توافق را رها کرده ابراز کرده اند». او می افزاید: «اتحادیه اروپا همچنان به حمایت کامل و دفاع از برنامه جامع اقدام مشترک که توافقی مهم برای جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته ای است، ادامه می دهد. جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعنوان هماهنگ کننده در برجام، در امتداد پشتیبانی از توافق هسته ای و کوشش برای اجرای کامل تعهدات از طرف همه طرف ها، در حال همکاری با همه شرکای باقیمانده در برنامه جامع اقدام مشترک است». پیتر استانو اشاره کرد: «برداشته شدن تحریم تسلیحات سازمان ملل متحد مقابل ایران در اکتبر سال ۲۰۲۰ در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که برجام را تأیید می کند، دیده شده است. اتحادیه اروپا وظیفه ندارد درباره مواضع احتمالی ایالات متحده یا سایر اعضای سازمان ملل اظهارنظر کند. ما از برجام حمایت می نماییم اما نمی توانیم از جایگاه مستقل کشورهای اروپایی در شورای امنیت اظهارنظر نماییم و این سوالی است که خود کشورهای اروپایی باید مستقلا درباب آن پاسخگو باشند».
سرنوشت برجام و مسأله تحریم تسلیحاتی
هرچند اتحادیه اروپا به صراحت اعلام می کند که «مشارکت» آمریکا در برجام اختتام یافته و همه اعضا بر این مساله اذعان دارند، ایران این مسأله را کافی نمی داند و خواهان واکنش هایی قاطع تر از اتحادیه اروپاست. دیاکو حسینی، تحلیلگر ارشد مرکز بررسی های راهبردی ریاست جمهوری ایران در این زمینه معتقد می باشد «موفقیت یا ناکامی آمریکا در پیشبرد اهداف خود در خصوص تمدید تحریم تسلیحاتی یا اسنپ بک تحریم ها و قطعنامه های پیشین سازمان ملل تأثیری مستقیم بر آینده برجام دارد». او به «آرمان ملی» می گوید: «متوجه هستیم که موضع دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا بازتاب دهنده موضع کلی کشورهای اروپایی در قبال یک مسأله است اما لزوما نمی توان آن موضع را موضع تک تک این کشورها خصوصاً در شورای امنیت سازمان ملل دانست». بگفته او، «کشورهای اروپایی عادت دارند در موضوعاتی نظیر تحریم تسلیحاتی، موشکی یا کارهای منطقه ای ایران، مواضعی نزدیک به ایالات متحده اتخاذ کنند اما این دفعه همسو بودن اروپایی ها با آمریکا در موضوع تمدید تحریم تسلیحاتی مستقیماً به برجام ارتباط پیدا می کند و می تواند نتایج بدی همچون در روابط ایران و اروپا به دنبال داشته باشد». دیاکو حسینی می افزاید: «در عمل نمی توان تفکیکی میان پایبندی به برجام و پایبندی به آنچه در قطعنامه ۲۲۳۱ ذکر شده قائل شد. در واقع اگر کشورهای اروپایی تصمیم بگیرند در کنار آمریکا بایستند و رأی موافق به نقض توافق هسته ای بدهند، دیگر قادر نخواهند بود مدعی پایبندی به برجام باشند و چنین رأیی مساوی با اختتام برجام خواهد بود. اروپا اگر خواستار حفظ برجام است باید با صراحت لهجه در مقابل آمریکا بایستند و از نگاه ایران سرنوشت برجام به روش اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ بستگی دارد». این تحلیلگر مرکز بررسی های راهبردی ریاست جمهوری تاکید دارد «ایران از آمریکا انتظار ندارد به حقوق بین الملل پایبند باشد اما اروپایی ها مدعی پایبندی به برجام هستند و باید به مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ بطور کامل پایبند باشند».
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد برجام برخلاف آمریكا مورد حمایت اروپاست