اینجا بوستان است تخریب ممنوع
برتریها: کارشناسان مسائل اجتماعی، تخریب فضا و تجهیزات شهری خصوصاً در بوستان ها را یکی از اشکال رفتارهای «وندالیستی» می دانند که تبعات ناگواری بر روان افراد و جامعه بر جای می گذارد؛ بدین جهت مسئولان شهری باید بانظارت و پالایش مستمر، امنیت فضاهای سبز شهری را جهت استفاده عمومی حفظ کنند.
«وندالیسم» عملی همراه با تخریب عمدی یا لطمه رساندن به اموال عمومی و خصوصی است که به هر ملک، کالا یا اموال بدون مجوز مالک خسارت مالی وارد می شود.
یکی از وجوه مهم وندالیسم، محیطی است که اقدامات تخریب گرایانه در آن انجام می شود و بدین منظور آنرا در رده جرایم محیطی قرار می دهد؛ بر این اساس وندالیسم شهری مجموعه رفتار و اعمالی است که نه در فضای مجازی یا بیابان ها بلکه در شهرها اتفاق می افتد و می تواند امکانات و تجهیزات شهری شامل دیوارها، خیابان ها، پل ها، پایانه ها، ورزشگاه ها، بیمارستان ها و مدارس حتی فضاهای سبز مانند پارک ها، بوستان ها و باغچه ها را درگیر کند.
موضوع متمایزکننده دیگر جنبه های فرهنگی و سیاسی موجود در بعضی اعمال وندالیستی است که در شهرها اتفاق می افتد و گاه ممکنست به قسمتی از هویت شهری لطمه وارد کند؛ بگونه ای که برخی وندال ها مبادرت به تخریب امکانات و تسهیلات همچون پارک ها و بوستان های شهری کنند.
در برخی تحقیقات از، رنج بردن از احساسات آزاردهنده، اختلال در روابط و شرایط خانوادگی و آموزشی و تجربه خشونت در کودکی بعنوان عوامل تقویت کننده ارتکاب رفتارهای وندالیستی نام برده شده است.
تاثیر رفتارهای وندالیستی در ناامن جلوه دادن بوستان ها
برخی جامعه شناسان می گویند: خرابکاری می تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد برای اینکه به چیزهایی که نیاز دارند یا به آنها اهمیت می دهند لطمه می رسد یا از بین می رود. همین طور اینگونه اقدامات سبب می شود افراد احساس کنند که زندگی آنها کمتر از آنچه که در واقعیت وجود دارد، ایمن است. علاوه براین اقدامات مخرب می تواند خطرناک باشد و جان مردم را تهدید کند.
دکتر «مجید ابهری» لطمه شناس و رفتارشناس اجتماعی در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا می گوید: پارک ها بعنوان مراکز تفریحی و رفاهی خصوصاً برای شهروندانی که در فضاهای کوچک و آپارتمانی زندگی می کنند به منزله اصلی ترین اماکن رفاهی، ورزشی و تفریحی محسوب می شوند و باید جهت استفاده کامل اقشار مختلف خصوصاً بانوان و کودکان در این مراکز، امکانات امنیتی و رفاهی بطور مطلوب فراهم گردد تا شهروندان بتوانند برمبنای شرایط مورد دلخواه خود از آنها بهره گیرند. اما برخی با اقدامات خشونت بار و تخریبی فضا را جهت استفاده شهروندان ناامن می کنند.
پارک ها بعنوان مراکز تفریحی و رفاهی خصوصاً برای شهروندانی که در فضاهای کوچک و آپارتمانی زندگی می کنند به منزله اصلی ترین اماکن رفاهی، ورزشی و تفریحی محسوب می شوند و باید جهت استفاده کامل اقشار مختلف خصوصاً بانوان و کودکان در این مراکز، امکانات امنیتی و رفاهی بطور مطلوب فراهم گردد. وی می افزاید: متاسفانه حضور تعدادی از افراد ناباب و اشخاصی که در وضعیت طبیعی نبوده و بعنوان یک مخرب محسوب می شوند و یا افرادی که همراه خود جانورانی را بدون محافظت به پارک ها می آورند و یا کودکان خیابانی مثل بچه هایی که به بهانه فروش فال یا اقلام دیگر پارک ها را به محیط ناامن برای اشخاص تبدیل می کنند؛ موجب می شود تا شهروندان نتوانند بطور مطلوب و فارغ از هرگونه دغدغه از این اماکن بهره گیرند.
برهمین اساس به جهت اینکه پارک ها بعنوان مراکز رفاهی و تفریحی بتوانند مورد استفاده شهروندان قرار گیرند اولا از نظر محیطی و امتیازات محیطی مثل روشنایی و همین طور حفاظت های فیزیکی باید در شرایطی باشند که شهروندان بدون دغدغه و دلمشغولی به استراحت، ورزش، مطالعه و یا قدم زدن، گفت و گو با دوستان و اقوام مشغول شوند.»
وی با تکیه بر این که «نگهبانان پارک ها موظف به تامین امنیت فضای سبز هستند تا اینطور امتیازات را برای محیط های یاد شده فراهم سازند و شهروندان بتوانند از آنها استفاده کنند»، خاطرنشان می سازد: همچون معضلات دیگری که در پارک ها و بوستان ها مشاهده می شود، بر سر مسایلی همچون ایجاد مزاحمت و نقض حریم عمومی خانوادگی، قماربازی و شرط بندی و یا زورگیری، وندالیسم (تخریب اموال عمومی)، چاقوکشی، شرارت، اخاذی و ارعاب، کیف قاپی و جیب بری، خریدوفروش کالاهای ممنوع و غیره به وقوع می پیوندد.»
ابهری معتقد می باشد که «اینگونه مراکز بعنوان اماکن حیاتی در تفریح و رفاه شهروندان باید از امتیازات لازم برخوردار شوند چونکه در صورت عدم برخورد مناسب با عوامل مزاحم یاد شده چه بسا ممکنست اینطور عوامل و پارامترهای موجود به خیابان ها و مناطق اطراف پارک ها کشیده شده و موجب مزاحمت شهروندان در مناطق محیطی پارک ها شوند؛ بدین سبب اینطور مراکز بعنوان اماکن حیاتی در تفریح و رفاه شهروندان باید از امتیازات لازم برخوردار گردند.»
مجازات وندالیسم در قوانین ایران
در قوانین جمهوری اسلامی ایران برمبنای ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی هر فردی عمدا اشیا منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب یا به هر نحو کلا یا گاهی تلف کند یا از کار بیندازد به حبس از ۶ ماه تا سه سال محکوم می شود.
نکته قابل توجه در این خصوص عملکرد عموم کشورها با وضع قوانین و مقررات بازدارنده در برخورد با مجرمان این پدیده ضد اجتماعی است؛ بنا به نص صریح قانون هر فرد که وسایل و تاسیسات مورد استفاده عمومی را از قبیل امکانات پارک ها و بوستان های فضای سبز شهری، شبکه های آب و فاضلاب، برق، نفت و تلفن و مراکز مخابرات و همین طور علایم راهنمایی رانندگی یا سایر علایم را که برای حفظ جان اشخاص یا تامین تاسیسات فوق در معابر قرار گرفته، تخریب کند، یا با ایجاد حریق به نقصان و از کار انداختن آنها بپردازد، اگر قصد بی نظمی در نظم عمومی و امنیت نظام باشد محارب به حساب می آید و گرنه به سه تا ۱۰ سال حبس محکوم خواهد شد.
تخریب اموال عمومی و وسایل عام المنفعه یکی از مصادیق جرایم ضد امنیت است و علاوه بر آن تخریب درختان و فضای سبز نیز طبق مفاد این قانون زیر عنوان قانون گسترش فضای سبز مشمول تعزیر و محکومیت است.
هر چند که باتوجه به تنوع رفتارهای انسانی از یک سو و تغییرات مداوم مصنوعات شهری و مواد به کار رفته در آن، تهیه لیست دقیق از اقدامات وندال ها دشوار است، اما اساسا حضور آنان در پارک ها، بوستان ها و فضاهای سبز شهری، سبب شکستن درختان پارک، چیدن گل ها و چیدن بوته ها و گیاهان کاشته شده در پارک ها و فضای سبز شهر، نوشتن یادگاری بر روی درختان و یا صندلی ها و نیمکت پارک ها، ایجاد حریق عمدی در پارک ها، تخریب چمن و یا خدمات بهداشتی، تخریب سطل های زباله داخل پارک ها، شیرها و دستگاه های آب سردکن داخل پارک ها و فضای سبز، تخریب وسایل محوطه مخصوص کودکان خصوصاً تخریب وسایل بازی کودکان در پارک ها و تخریب مجسمه ها و تابلوهای نصب شده در داخل پارک ها و فضای سبز می شود.
تبعات پارک های ناامن
«سیدحسن موسوی چلک» رییس انجمن مددکاران اجتماعی نیز در همین زمینه به ایرنا می گوید: یکی از وظایف دولت ها ایجاد بستر لازم برای امنیت همه جانبه مردم است و قسمتی از آن نیز به محیط های اجتماعی و اماکن عمومی برمی گردد که مردم بدون مرزبندی می توانند در آن حضور یابند. طرح دیگری نیز در دست اقدام است که به زودی به مرحله اجرا خواهد رسید و آن واگذاری بوستان های محلی به معتمدین محلی است برای اینکه این اقدام سبب می شود تا کارایی و ضریب امنیت این اماکن افزایش یابد. بوستان های فضای سبز شهری، محیط هایی هستند که مردم برای نشاط شادابی تفریح ورزش و اوقات فراغت بدان نیاز دارند و بنابراین هم از وظایف حوزه های مدیریت شهری توسعه زیرساخت ها و ظرفیت ها برای ایجاد پارک هاست.
کمیسر منطقه ای اخلاق فدراسیون بین المللی مددکاران اجتماعی در منطقه آسیا_اقیانوسیه می افزاید: وقتی پارک ها، محیط امنی نباشد طبیعی است که از آن استفاده صحیحی نشود بگونه ای که وقتی محیط امن نباشد پاتوقی برای افرادی می شود که از آن محیط ها برای کارهای خلافشان بهره ببرند.»
وی در ادامه ضمن اشاره به معضلی با عنوان «بچه های پارک» در فضاهای سبز شهری پایتخت عنوان کرد: این افراد از بامداد تا شب در پارک ها هستند و طبیعتا ورودشان به چرخه لطمه ها، جرم، مواد مخدر و مسائل اخلاقی، امنیت را برای افرادی که تمایل به تفریح در پارک ها دارند، از بین می برند. همین طور سرقت و خشونت همچون معضلات دیگری است که در پارک ها مشاهده می شود که توسط تخریب گران و افراد ناسالم اجتماعی اعمال می شود و یا اگر بوفه های پارک امن نباشد طبیعی است که رغبت خانواده ها جهت استفاده از آن پارک را کم می کند.»
این کارشناس مسائل اجتماعی اظهار می دارد: گاهی برخی شهروندان که منازلشان نزدیک پارک هاست، به علت مسائل مختلف موجود در پارک ها احساس عدم امنیت می کنند که بمراتب آزار دهنده تر است. این درحالی است که پارک ها کارکردهای اجتماعی هم دارند مانند ایجاد فضا و شرایط مناسب برای دوست یابی، کاهش مسائل روانی برای سالمندان و سایر گروهها و فراهم کردن تفریحات سالم در محیطی سرسبز و شاد. پارک می تواند محیطی برای گپ و گفت و گو و یا تعامل نوجوانان و سالمندان، محلی برای نمایش توانمندی ها و ظرفیت ها؛ برگزاری نمایشگاه ها و ورزش های گروهی و اجرای برنامه های هنری و مذهبی و اجرای آیین های ملی باشد. حال اگر محیط پارک امن نباشد طبیعی است که این کارکردها را از دست می دهید.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی بر این باور است که یکی از انتظارات این است که محیط های عمومی، اماکن امن و کم خطری باشند و پارک هم یکی از همین محیط هاست. بگونه ای که اگر امن باشد کارکردهای اجتماعی و فرهنگی بیشتر می شود و اگر ناامن باشد پارک ها تبدیل به محیط های ایزوله برای کسانی می شوند که استفاده مخرب و غیرمفید دارند.»
واگذاری پارک ها و بوستان ها به معتمدین
«علی محمد مختاری» مدیرعامل سازمان بوستان ها و فضای سبز پایتخت در گفت وگوی پژوهشگر ایرنا می گوید: بوستان های شهری به علت ارتباط مستقیم با مردم، نقش مهمی در جامعه بشری داشته و یکی از شاخصه های توسعه یافتگی جوامع نوین هستند. این
سازمان بوستان ها و فضای سبز شهرداری تهران اهتمام ویژه ای دارد تا با مناسب سازی بوستان ها جهت استفاده تمامی اقشار جامعه، میزان استفاده آنان را از این محیط ها مهیا کرده و در نتیجه امکان بزهکاری و ایجاد ناامنی را کم کند. فضاهای سبز از عوامل موثر بر پایداری اجتماعی شهرها هستند که وجود آنها برای بقای زندگی شهرها ضرورت دارد؛ یکی از با اهمیت ترین عوامل موثر بر کیفیت بوستان ها امنیت است. احساس امنیت، آرامش و آسودگی خاطری
است که توجه به ابعاد مختلف آن می تواند ارتباطات و سرمایه اجتماعی عظیم برای ثبات، آرامش و لذت بردن از فضاهای عمومی شهری را به وجود آورد. بدین جهت سازمان بوستان ها و فضای سبز بمنظور حصول به این اهداف اقدامات مختلفی را مد نظر قرار داده تا محیط بوستان های شهری درتهران جهت استفاده اقشار مختلف جامعه محیطی امن و جذاب باشد.»
وی می افزاید: بر همین مبنا در سازمان بوستان ها و فضای سبز شهرداری تهران در طراحی بوستان های شهری علاوه بر درنظر گرفتن سبک طراحی و استانداردهای المان های مورد نیاز آن، تلاش شده است تا با بررسی نحوه رشد گیاهان و تاج پوشش آنها طی زمان، درمحیط بوستان ها فضاهای خلوت و به دور از چشم وجود نداشته باشد؛ ضمن آنکه در نورپردازی محوطه بوستان ها با استفاده از برج های نوری و پایه های چراغ، نهایت دقت به عمل آمده تا محوطه های کم نور وجود نداشته باشد.»
مدیرعامل سازمان بوستان ها و فضای سبز شهرداری تهران ادامه می دهد: همین طور باتوجه به امکان رشد گیاهان پرچینی مقرر شده تا پیمانکاران نگهداری با هرس اصولی گیاهان پرچینی امکان دید مستقیم در بوستان ها را به وجود آورده تا محیط های خصوصی در بوستان وجود نداشته باشد. علاوه براین در راه اندازی بوستان های بزرگ عمدتاً هدف ایجاد مراکز دینی و فرهنگی مانند مسجد، کتابخانه، آمفی تئاتر و مجموعه های ورزشی برای جلب عموم مردم و استفاده حداکثری شهروندان از بوستان ها از اولویت های اجرائی بوده است.
وی با تکیه بر این که سازمان بوستان ها و فضای سبز شهرداری تهران اهتمام ویژه ای دارد تا با مناسب سازی بوستان ها جهت استفاده تمامی اقشار جامعه صورت گیرد خصوصاً توان یابان و کهنسالان بتوانند از این اماکن استفاده کنند، می گوید: استفاده از نیروهای حفاظتی و نگهبانی بوستان ها تحت عنوان «پلیس بوستان» از مدت ها پیش در دست اجرا بوده تا با حضور این افراد از بروز ناهنجاری های اجتماعی در بوستان ها جلوگیری شود و همگان بتوانند با آسایش و امنیت از فضاهای سبز شهری استفاده کنند.
به گفته وی، همین طور هماهنگی با نیروی انتظامی تهران بزرگ برای ایجاد امنیت در بوستان های بزرگ شهری نیز از دیگر اقداماتی است که سبب حضور فعال آنها در بعضی از بوستان ها شده است.
مختاری یادآور می شود: برگزاری ویژه برنامه های دینی و فرهنگی مانند جشنواره های ماه مبارک رمضان و سایر مناسبت های تقویمی منجر به حضور بیشتر مردم و استفاده آنها از بوستان ها شده و همانگونه که مشخص است با حضور مردم امکان ایجاد ناامنی وجود ندارد.
به گفته وی، همین طور ایجاد مراکز تحقیقات و مشاوره گل و گیاه و مزارع خانواده در بوستان ها نیز یکی از راه های جلب عموم مردم به بوستان ها و در نتیجه کاهش ناامنی بوستان ها است.
مدیرعامل سازمان بوستان ها و فضای سبز شهرداری تهران خاطرنشان می سازد: طرح دیگری نیز در دست اقدام است که به زودی به مرحله اجرا خواهد رسید و آن واگذاری بوستان های محلی به معتمدین محلی است برای اینکه این اقدام سبب می شود تا کارایی و ضریب امنیت این اماکن افزایش یابد.
منبع: bartariha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد اینجا بوستان است تخریب ممنوع