شکاف مالیاتی۱۰۰ هزار میلیارد تومانی در کشور
به گزارش برتریها علی ملک زاده می گوید: شکاف طبقاتی در کشور ما ۴۰ درصد تخمین زده می شود، در صورتیکه میانگین کشورهای پیشرو حدود ۱۵ درصد است. اینجاست که تفاوت فاحش در عملکرد نظام مالیاتی خودنمایی می کند.
خبرگزاری مهر در گفتگو با علی ملک زاده می آورد: شاید بتوانیم یکی از مهم ترین معضلات اقتصاد امروز کشور را، کسری بودجه بدانیم. اختلاف فاحش و چشمگیر میان درآمدها و هزینه های دولت، سبب سقوط اقتصاد کشور به دره انحطاط می شود. آنچه که در سالهای گذشته شاهد بودیم، تکرار مداوم چرخه کسری بودجه، استقراض از بانک مرکزی، افزایش خلق پول و در نهایت تورم بوده است. کما این که از آغاز سالجاری، افزایش حقوق کارمندان دولت هم باعث سیر صعودی هزینه های دولت و بیشتر شدن فاصله میان درآمدها و هزینه ها شده است.
در این میان و با وجود کاهش درآمدهای نفتی کشور، ضرورت توجه به درآمدهای مالیاتی بعنوان یک منبع درآمدی پایدار، بیشتر از پیش خودنمایی می کند. چون که می تواند به شکل اصولی از حجم کسری بودجه جاری بکاهد. اما نظام مالیاتی هم گرفتار نقاط ضعف های بسیاری است.
فرار مالیاتی های گسترده، عدم شفافیت در پرونده های مالیاتی، تنوع نداشتن پایه های مالیاتی و از همه مهمتر، وجود شکاف مالیاتی همچون مشکلاتی هستند که باعث می شوند نظام مالیاتی کارایی لازم را نداشته و نتواند به خوبی هزینه های دولت را پوشش دهد. به نظر می آید در شرایط کنونی، با عنایت به مشکلات مطرح شده در اقتصاد، مهم ترین عملکرد نظام مالیاتی، بحث درآمدزایی و تأمین درآمدهای پایدار برای کشور است.
شاخصی فراتر از فرار مالیاتی
برای سنجش عملکرد واقعی نظام مالیاتی کشور و به تبع تصمیم گیری برای ایجاد اصلاحات در آن، معیارهای مختلف و متفاوتی وجود دارد. یکی از شاخص هایی که معمولا برای این امر رواج دارد، فرار مالیاتی است. بدین صورت که ابتدا بررسی می شود چه میزان فرار مالیاتی رخ داده، بر مبنای آن اوضاع نظام مالیاتی تخمین و در نهایت سیاستگذاری های مناسب برای آن تدوین می شود. شاخص فرار مالیاتی در این مورد بحث بسیار مهمی بشمار می رود اما یک مبحث فراتر از آن هم داریم که آن شکاف مالیاتی است.
اگر با عنایت به همین قوانین و ساختار فعلی، یک ظرفیت بالقوه ای را برای نظام مالیاتی در نظر بگیریم، این که چه میزان از این ظرفیت را وصول مالیات کرده ایم، ما به التفاوت میزان مالیات وصولی تا ظرفیت بالقوه را با عنوان شکاف مالیاتی یاد می نماییم. به عبارت دیگر، شکاف مالیاتی به معنای درآمد مالیاتی از دست رفته است که طبق قوانین باید کسب می شد. مجموع مباحث فرار مالیاتی، اجتناب مالیاتی، بدهی های مالیاتی و در کل هر نوع درآمد مالیاتی که باید کسب میشده ولی این اتفاق رخ نداده، در شاخص شکاف مالیاتی قرار می گیرد.
این شاخصی است که اخیراً در کشورهای پیشرو در نظام های مالیاتی مورد توجه قرار گرفته و کشورهایی مانند بریتانیا هرساله ان را برآورد و اقداماتی در این خصوص انجام می دهند. در اینباره علی ملک زاده کارشناس مالیات اندیشکده اقتصاد مقاومتی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: طبیعتاً برآورد و بررسی شکاف مالیاتی در ایران، کار آسانی نیست. چون که برای این امر باید اقتصاد غیر رسمی هم برآورد شود که یه بخشی از فرار مالیاتی ناشی از همین بخش است.
درآمد مالیاتی از دست رفته در کشور چه میزان است؟
وی افزود: طبق اخرین گزارش صندوق بین المللی پول، شکاف مالیاتی در ایران حدود ۹۷ هزار میلیارد تومان تخمین زده می شود. برای مقایسه میزان شکاف مالیاتی در کشورهای مختلف یک معیار مشخص وجود دارد. به این شکل که شکاف مالیاتی هر کشور به میزان GDP تقسیم شده و میزان به دست آمده برای کشورهای مختلف مقایسه می شود. البته این شاخص مشکلاتی شامل دقیق نبودن GDP را دارد. گزارشی که سازمان مالیاتی کشور از شکاف مالیاتی برآورد کرده بر پایه همین شاخص بوده است.
ملک زاده اضافه کرد: طبق این گزارش، شاخص میانگین شکاف مالیاتی در کشور ما درحال کاهش بوده و به ۴ درصد رسیده است. با عنایت به میانگین باقی کشورها که بین ۳ تا ۴ درصد واتحادیه اروپا ۷ درصد است، این گزارش نشان داده است وضعیت ما شکاف مالیاتی آنچنان هم بد نیست. اما بحث بر سر دقیق بودن گزارش زیاد است و به عقیده خیلی از کارشناسان، میتوان از شاخص دقیق تری هم بهره برد.
ملک زاده در انتها بیان نمود: آن شاخص دقیق تر بدین صورت است که شکاف مالیاتی را بر ظرفیت بالقوه نظام مالیاتی تقسیم می شود. در این صورت، وضعیت شکاف مالیاتی برای ما بهتر نمایان می شود. با این شاخص، شکاف طبقاتی در کشور ما حدود ۴۰ درصد تخمین زده می شود، در حالیکه میانگین کشورهای پیشرو حدود ۱۵ درصد است. اینجاست که تفاوت فاحش در عملکرد نظام مالیاتی خودنمایی می کند.
به عقیده صاحب نظران حوزه مالیات، به جهت اینکه بتوانیم گام هایی مؤثر در جهت بهبود این نظام برداریم، باید در ابتدا به سمت اقداماتی همچون هوشمند سازی نظام مالیاتی و تقویت اطلاعات مالیاتی حرکت نماییم. البته روند بررسی پرونده های مالیاتی و سلامت کامل در این روند هم بسیار حائز اهمیت می باشد.
سازمان همکاری توسعه اقتصادی OECD، هر چند سال یک مرتبه، برنامه ای به نام مدیریت تمکین مودیان عرضه می دهد که بر مبنای دستورالعمل های موجود در این گزارش، میتوان تا حدودی شکاف مالیاتی را کم کرد. در گزارش های بعدی به بررسی این گزارش خواهیم پرداخت.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد شکاف مالیاتی۱۰۰ هزار میلیارد تومانی در کشور