امنیت سرمایه گذاری تابعی از شرایط داخلی است
نتایج بررسی ها نشان میدهد که با وجود شرایط تحریم در کشور، امنیت سرمایه گذاری علاوه برآن که تابعی از شرایط بین المللی می باشد، تحت تاثیر شرایط داخلی نیز هست و برای رسیدن به این امنیت، تلاش همه نهادهای حاکمیتی اجتناب ناپذیر است.
یکی از مولفه های مهم توسعه و پیشرفت جامعه، توجه جدی به مقوله «امنیت سرمایه گذاری» در آن کشور است. درواقع امنیت سرمایه گذاری به مفهوم وجود یک سیستم کارآمد چه به لحاظ تصویب قوانین اقتصادی، چه به لحاظ اجرای آن و نهایتاً پشتیبانی قضایی قوانین اقتصادیست. بررسی ها نشان می دهند که برای دستیابی به یک نظام هماهنگ اقتصادی در امتداد توسعه و رونق آن، قبل از هر چیز نیازمند برقراری امنیت سرمایه گذاری است. اما منظور از امنیت سرمایه گذاری چیست و چگونه می توان بدان دست یافت؟
امنیت سرمایه گذاری چیست؟
مرکز پژوهش های مجلس در تازه ترین گزارش خود با عنوان «پایش امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۸»، این مقوله را مورد بررسی قرار داده است. بنابر نتایج گزارش شماره ۱۷۱۹۲ این مرکز، ۷ نماگر اصلی در زمینه شاخص امنیت سرمایه گذاری در ایران وجود دارد. این ۷ نماگر اصلی شامل: مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض، ثبات و پیش بینی پذیری مقررات و رویه های اجرائی، شفافیت و سلامت اداری، فرهنگ وفای به عهد و صداقت و درستی، تعریف و تضمین حقوق مالکیت، عملکرد دولت و ثبات اقتصاد کلان است. این ۷ نماگر خود شامل ۱۷ شاخص: ثبات مسئولان، مزاحمت ملکی(به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت)، تعداد تصادف منجر به فوت یا جرح(به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر)، ثبات نرخ ارز، شکایت های با موضوع تصرف عدوانی(به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر)، تعداد پرونده های کلاهبرداری (به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر)، تعداد پرونده های مطالبه طلب(به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر)، نرخ رسیدگی به پرونده های قضایی(به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر)، ضریب نفوذ بیمه، سرقت مستوجب تعزیر(به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر)، تعداد پروند های خیانت در امانت (به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر)، درصد چک های برگشتی، میانگین زمان رسیدگی به هر پرونده ورودی در روز، عدم نوسان شاخص تورم مصرف کننده، اجرای کامل و بموقع احکام مراجع قضایی، ضرب و جرح عمدی(به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر) و رسیدگی به اختلافات تجاری بوسیله داوری است.
چنانچه مشخص است مجموعه ای از مولفه ها امنیت در سرمایه گذاری را می سازند و زمانی این امنیت سرمایه گذاری حاصل می شود که مجموعه این موارد در میانگینی از شرایط مناسب و قابل قبول قرار داشته باشند. تعدادی از اجزای امنیت سرمایه گذاری مانند «تضمین حقوق مالکیت» آنچنان اهمیت دارد که تعدادی از اقتصاددانان، آنرا زیربنا و عامل اصلی رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته می دانند. به عبارتی حقوق مالکیت (جزئی از امنیت سرمایه گذاری) در پروسه موفقیت اقتصادی این کشورها آنقدر اهمیت دارد که صاحبنظران معتقدند آنها زمانی از مرز موفقیت عبور کردند که قوانین رسمی و گسترده مالکیت را تدوین و پروسه تبدیل مالکیت به سرمایه را شروع کردند.
نتایج بررسی های مرکز تحقیقات نشان میدهد که شاخص کل امنیت سرمایه گذاری در ایران برای سال ۱۳۹۸کمیّت ۶.۰۳ از ۱۰ (۱۰ بدترین حالت) سنجیده شده است. مقدار عددی این شاخص برای سال ۱۳۹۷ با کمّیت ۶.۲۷ محاسبه شده بود که نشان میدهد ارزیابی امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال قبل مناسب تر (بهتر) بوده است.
مهمترین تهدیدات امنیت سرمایه گذاری کدامند؟
با امضای برجام در سال ۱۳۹۴ و شروع مراودات سیاسی و اقتصادی ایران با سایر نقاط جهان، شاهد افزایش حضور شرکتهای بزرگ بین المللی در ایران بودیم که حضور شرکتهای خارجی در زمینه صنعت نفت و گاز یکی از بارزترین آنهاست. چنانچه بگفته «امیرحسین زمانی نیا» معاون وقت امور بین الملل و تجاری وزیر نفت گفت، برجام فرصتهای بسیار زیادی در اختیار شرکتهای خصوصی قرار داده و با اجرای برجام امکان حضور شرکتهای معتبر و تراز اول بین المللی در صنعت نفت و گاز کشور فراهم گشته است. بررسی ها نشان میدهد که تنها در بیست و یکمین نمایشگاه بین المللی صنعت نفت و گاز که در اردیبهشت ۱۳۹۵ برگزار شد، بیش از هزار و ۹۰۰ شرکت داخلی و خارجی حضور داشتند که حضور شرکتهای خارجی مشتاق سرمایه گذاری در ایران نسبت به سال قبل ۶۴ درصد افزایش داشت.
بنابراین می توان گفت فراهم آوردن شرایط داخلی لازم در ارتباط با مراودات سیاسی و اقتصادی خارجی، امنیت سرمایه گذاری به میزان زیادی تامین می شود. بدین سبب تنها تامین شرایط بین المللی برای امنیت سرمایه گذاری کافی نیست و شرایط داخلی هم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. بعنوان مثال در نظرسنجی مرکز پژوهش های مجلس از فعالان اقتصادی داخلی نشان داده شده که سه مؤلفه «عمل مسئولان ملی به وعده های داده شده»، «اعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات» و «عمل مسئولان استانی و محلی به وعده ها» به ترتیب بعنوان نامناسب ترین مؤلفه های امنیت سرمایه گذاری و سه مؤلفه »سرقت مالی (پول نقد، کالا و تجهیزات)»، «رواج توزیع کالای قاچاق» و«استفاده غیرمجاز از نام تجاری و مالکیت معنوی» بعنوان مناسبترین مؤلفه های امنیت سرمایه گذاری در سال۱۳۹۸ شناخته می شوند. این در حالیست که مؤلفه «میزان اختلال در اثر تحریم های خارجی» بر طبق ارزیابی همان فعالان، از ۲۱ مولفه اثرگذار در امنیت سرمایه گذاری در جایگاه ۱۷ قرار دارد.
بدین ترتیب می توان گفت؛ امنیت سرمایه گذاری بیش از این که تحت تاثیر تحریم ها باشد، تابعی از شرایط داخلی است.
امنیت سرمایه گذاری در کدام استانها بیشتر است؟
هرچند بررسی های آماری نشان می دهند که امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۷ بالاتر از سال ۱۳۹۸ بوده است، اما ذهنیت فعالان اقتصادی در سال ۹۸ برای سرمایه گذاری، بهتر از سال ۹۷ بوده است. همین طور نتایج آماری به تفکیک استانها در زمینه امنیت سرمایه گذاری هم نشان می دهند که در سال ۹۸ مناسب ترین استانها برای سرمایه گذاری، به ترتیب شامل استان های یزد، خراسان جنوبی، قم و سمنان بوده و تهران با قرار گرفتن در جایگاه ۳۱ بعنوان پرریسک ترین استان برای سرمایه گذاری در میان فعالان اقتصادی به حساب می آید.
مروری هرچند سطحی به همین چند مولفه مشخص شده در حوزه امنیت سرمایه گذاری نشان میدهد که وجود شرایط مناسب برای سرمایه گذاری در داخل کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردارست و تاکید رئیس جمهوری برای برقراری امنیت داخلی سرمایه گذاری بسیار دقیق و به جاست. شرایط نشان میدهد که دولت برای برقراری امنیت از هیچ اقدامی فروگذار نبوده، اما از آن جا که قوانین در جایی غیر از قوه مجریه به تصویب رسیده و ضمانت اجرائی آن در نظام قضایی کشور تامین می شود، پس برای برقراری امنیت سرمایه گذاری، علاوه بر دولت، تلاش همه جانبه نهادهای حاکمیتی لازم است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد امنیت سرمایه گذاری تابعی از شرایط داخلی است