امروزه در همه ی جوامع بشری، وضع قوانینی گوناگون باعث شده است تا انسان ها به طور روزانه با مشکلات حقوقی فراوانی روبرو شوند که بسیاری از آنها نیز ناخواسته اتفاق می افتند و دلیل عمده ی ارتکاب آنها، ناآگاهی و عدم اطلاع دقیق از قوانین و موضوعات حقوقی است. در بسیاری از موارد دیگر نیز افراد نیاز دارند تا فردی متخصص برای احقاق حقوق آنها، در محاکم حقوقی اقدام کند که وکیل دادگستری نام دارد.
وکیل دادگستری همان فردی میباشد که از سوی یک شخص ( موکل) برای انجام کارهای حقوقی مختلف انتخاب می شود و بر اساس قوانین حقوق مدنی نیز در میان آنها قراردادی منعقد میشود که به آن عقد وکالت گفته میشود.
مراحل تحصیل در رشته وکالت
وکیل دادگستری به کسی گفته میشود که مدرک دوره ی لیسانس خود را در زمینه ی فقه و مبانی حقوق اسلامی دریافت کرده است و در آزمون کانون وکلای دادگستری نیز مورد پذیرش قرار گرفته است و نمره ی قبولی را نیز بدست آورده است. اصولا این افراد پس از آن که نمره ی قبولی را بدست می آورند و استعلامات مربوط به ظیر گواهی عدم اعتیاد، عدم سوء پیشینه کیفری و ... را از پزشکی قانونی و نهاد‌های امنیتی را نیز دریافت میکنند و ارائه مینمایند، میتوانند برای گذراندن دوره ی کارآموزی وکالت نزد یک وکیل متخصص و باتجربه ( وکیل سرپرست) بروند تا حدود دو سال دوره ی کارآموزی خود را بگذراند. در دوره ی کارآموزی این فرد باید تمام فعالیت های زیر را انجام دهد و تمام این مراحل را نیز پشت سر بگذارد:
1. شرکت در جلسات دادرسی در تمام زمینه‌های حقوقی.
2. شرکت در جلسات آموزشی که توسط کانون وکلا یکبار در هفته برگزار میشوند.
3. کسب نمره قبولی در آزمون مهارت‌های کامپیوتری (icdl )
4. شرکت در آزمونی به نام اختبار
توجه: در آزمون اختبار که دارای دو بخش شفاهی و کتبی میباشد، نمره قبولی را کسب کند.
5. شرکت مراسم سوگند یا تحلیف در صورت قبولی در ازمون اختبارو سوگند یاد کردن به صورت رسمی به عنوان وکیل پایه یک دادگستری.
انواع وکالت
با توجه به موارد ذکر شده ممکن است سوال بسیار مهمی برای برخی از افراد پیش اید و آن در مورد انتخاب وکیل مناسب با مشکل مواجه شوند و این سوال برای انان پیش آید که چند نوع وکیل دادگستری در حوزه ی دستگاه قضایی کشور ما وجود دارد و موارد استفاده از آنها چگونه است؟ در پاسخ به این سوال می توان در رابطه با انواع وکالت به موارد زیر اشاره کرد:
1. وکیل انتخابی: هنگامی که موکل در طی قرارداد وکالت در حالت عادی، وکیلی را برای جلوگیری از تضییع حقوق خود در محاکم قانونی انتخاب میکند.
2. وکیل تسخیری: در جریان دعاوی کیفری، اگر متهم نتواند خودش به تنهایی از مزایای داشتن وکیل بهره مند شود، دادگاه مربوطه از میان وکلای دادگستری، وکیلی را به رایگان برای دفاع از متهم در نظر میگیرد که ب ان وکیل تسخیری میگویند.
3. وکیل معاضدتی: در جریان دعاوی حقوقی هنگامی که متهم حقوقی دچار عسروحرج باشد و نتواند وکیل انتخاب کند، دادگاه برای وکیلی را انتخاب یکند.
4. وکیل اتفاقی: اگر یک فرد در رشته ی حقوق تحصیل کرده باشد اما پروانه ی وکالت نداشته باشد میتواند پرونده ی حقوقی بستگان درجه یکش را با کسب اجازه از کانون وکلای مرکز در یک مورد پرونده خاص بر عهده گیرد.
حوزه های فعالیتی وکلای دادگستری
قبل از آنکه به سراغ انعقاد قرارداد با هر وکیلی بروید، به شما توصیه می کنیم در ابتدا زمینه ی حقوقی پرونده ی خود را مشخص کنید سپس به سراغ انتخاب وکیل بروید. از حوزه های فعالیت وکیل دادگستری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. وکیل خانواده: طلاق، مهریه، طلاق توافقی، استرداد جهیزیه، نفقه، حضانت کودکان، انحصار وراثت و ...
2. وکیل ملکی: تنظیم سند رسمی، الزام به اخذ پایان کار، وقف، سرقفلی، قرارداد اجاره و ...
3. وکیل مهاجرت: راهنمایی در مورد قوانین مربوط به مهاجرت و شرایط آن
4. وکیل مالیاتی: جلوگیری از جرائم و محکومیت های مالیاتی و...
5. وکیل ثبت احوال: تغییر نام و نام خانوادگی، حذف نام همسر از شناسنامه پس از طلاق، اخذ گواهی فوت و ...
6. وکیل شرکتی: ثبت شرکت، ضمانت نامه‌های بانکی، تشکیل پرونده مالیاتی و ...
7. وکیل چک و سفته: رسیدگی به چک و سفته برگشتی و.......
تعهدات وکیل دادگستری
توجه داشته باشید که بر اساس قانون کشور ما در هر زمانی که وکیل دادگستری با اقدامات خود باعث شود تا به موکلش آسیب ( اعم از مالی و جانی) وارد شود و مشخص شود که وکیل سبب بوجود آمدن آن آسیب بوده است، مسئولیت کامل بر عهده ی او خواهد بود.
وکلا این اجازه را ندارند که از حدود و اختیارات قانونی خود خارج شوند و در تمامی مراحل پرونده های خود باید مصلحت موکل خود را در نظر بگیرند و سپس اقدامات قانونی همچون : ارائه دادخواست و دفاعیه، نوشتن لایحه و....
در برخی از موارد دیده شده است که یک موکل برای حل مشکل پرونده ی خود و رسیدگی به روند دادرسی آن، چندین وکیل را انتخاب میکند. نکته ای که این وکلا به صورت کلی باید به آن توجه داشته باشند آن میباشد که هیچ یک از آنها نباید بدون دیگری در امور پروند دخالت کند یا به تنهایی اقدام به تصمیم گیری کنند.
هنگامی که در مورد وکالت در توکیل صحبت ممیکنیم و میگوییم بر اساس قانون اگر وکیل وکالت در توکیل نداشته باشد نمی تواند انجام امری را به دیگری واگذار کند، ممکن است این سوال برای برخی از افراد پیش اید که معنای حقوقی وکالت در توکیل چه میباشد؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت که وکالت در توکیل نوعی اختیار قانونی است که از جانب موکل به وکیل داده میشود تا در صورتی که وکیل نتواند به تنهایی رسیدگی به پرونده را انجام دهد یا مشکلی برای او پیش اید با استفاده از حق وکالت در توکیل، ادامه ی رسیدگی به پرونده را به وکیل دیگری بسپارد.
نوحه: با استناد به مواد قانونی می توان گفت که با از بین رفتن متعلق وکالت ، با انجام مورد وکالت توسط خود موکل و با انجام عملی از سوی موکل که منافی با وکالت وکیل باشد.
دفتر وکالت یا موسسه حقوقی؟
مسلما کسانی که به دنبال یک وکیل خوب برای رسیدگی به پرونده های خود میگردند با مراکزی به نام موسسه حقوقی مواجه میشوند. در چنین شرایطی ممکن است این سوال برای انان پیش آید که مزایای موسسه حقوقی در مقایسه با یک دفتر وکالت چیست؟
دفتر وکالت اصولا محل کاری یک وکیل یا دو وکیل متخصص میباشد و در آن تنها خدمات حقوقی مربوط به وکالت ارائه میشود اما در موسسات حقوقی اصولا انواع خدمات حقوقی توسط چندین وکیل متخصص و با مهارت ارائه میگردد. به چند مزیت اصلی موسسات حقوقی اشاره می کنیم:
1. مدیریت زمان و انجام کار به صورت سیستماتیک باعث میشود تا هم کیفیت ارائه خدمات بالا برود و هم هزینه و زمان افراد از دست نرود.
2. کلیه خدماتی که در موسسات حقوقی ارائه میگردد اصولا دارای تعرفه ی خاصی می باشد.
3. به دلیل آنکه تمام خدمات حقوقی در یک مکان ارائه میگردد، روند پیگیری و رسیدگی به پرونده با سرعت بیشتری انجام میشود.
4. وکلا دارای حوزه های وکالتی مختلفی می باشد و پرونده ها با توجه به دسته بندی حوزه ی مربوط به وکیلی متخصص و با تجربه در ان زمینه ارجاع داده می شود.