فریدون عموزاده خلیلی نویسنده پركار و اثرگذار ادبیات كودك
به گزارش برتریها فریدون عموزاده خلیلی، نامی كه در عرصه ادبیات به خصوص ادبیات كودك و نوجوان در كنار اسامی افرادی چون قیصر امین پور، بیوك ملكی و خیلی از نام آوران این عرصه وجود دارد. فردی كه فعالیت هایش بسیار بیشتر از تالیف كتاب بوده است.
فریدون عموزاده خلیلی ۲۵ بهمن ۱۳۳۸ در سمنان متولد شد. تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در زادگاهش گذراند. در همان دوران در سمنان به نوشتن نمایش نامه و داستان مشغول بود و در واقع در این برهه در ابتدای کارش بود. ۱۳۵۷ خورشیدی برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در رشته ریاضی مشغول به تحصیل شد. در همان زمان بود که کم کم همکاری اش با نشریات را شروع کرد و نوشته هایش در مطبوعات آن زمان منتشر می شد. در ۱۳۵۹ خورشیدی وارد حوزه هنری و به شکل جدی و حرفه ای وارد عرصه نوشتن شد.
"نخستین کتاب عموزاده خلیلی در ۱۳۶۱ خورشیدی منتشر گردید. وی در فاصله سال های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۶ مسئولیت های مختلفی همچون دبیر شورای ادبیات، مسوول واحد قصه، مسوول واحد کودک و نوجوان، مسوول جُنگ سوره و... را در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی را به عهده داشت. او از پایه گذاران و دبیر شورای مدیریت دفتر هنر و ادب کودک و نوجوان در ۱۳۶۵ خورشیدی بود. عموزاده خلیلی سال ۱۳۶۷ ماهنامه سروش نوجوان را به همراه قیصر امین پور و بیوک ملکی تأسیس کرد و تا ۱۰ سال عضو شورای سردبیری این مجله بود. او از اعضای مرکزی و موسسان روزنامه همشهری هم به شمار می رفت و راه اندازی نخستین روزنامه ویژهٔ نوجوانان در تاریخ مطبوعات ایران به نام آفتابگردان از افتخارات عموزاده است. عموزاده بارها در جشنواره های مختلف کتاب، فیلم، نمایش و مطبوعات عضو هیات داوران بوده و آثارش در جشنواره های مختلف داخلی و خارجی برگزیده شده اند. وی همینطور مدتی کوتاه در مرکز ملی گفت وگوی تمدن ها مسوول بخش جوانان و دبیر همایش بین المللی «بچه های زمین سلام» بود و کتاب او برگزیده سال از جانب کتابخانه مونیخ شناخته شد. وی همینطور یک مرتبه جایزه یونیسف را هم دریافت کرده است." (۱)
اندیشه عموزاده خلیلی
عموزاده خلیلی در گفت وگویی درباره نیاز ادبیات کودک و نوجوان به نگاه و پرداخت نو می گوید: فکر می کنم خانه تکانی به همان نسبتی که به منظور زندگی ضروری می باشد، برای مطبوعات و ادبیات کشورمان هم امری واجب و الزامی است؛ اگر خانه تکانی به معنای زدودن گردوغبار از داشته های فعلی و اندیشیدن به تغییر و تحول در فضای داخلی و چیدمان زندگی به وسیله افزودن یا به کنار گذاشتن اسباب و وسایلی باشد، بدون شک تمامی بخش ها و اجزای فعالیتهای زندگی انسان همچون مسایل فرهنگی نیازمند خانه تکانی است. چون اعتقاد دارم که ادبیات موجودی پویا و زنده است و موجود زنده هم بی گمان نیازمند غبارزدایی و فراهم کردن امکانات جدید برای زیست بهتر است، پس به خانه تکانی نیازمند است و بدون شک ادبیات و مطبوعات هم به پاس زنده بودن و ضربان نبض شریان حیاتش، بطور حتم به خانه تکانی، غبارروبی، نوگرایی و تحول بخشی نیازمند است و در این میان احساس می کنم که ادبیات ما در تمامی حوزه های اندیشه ورزانه، خلاقانه و تولید محورش، امروز بیشتر از هر زمانی نیازمند خانه تکانی است.
خلیلی همینطور در پاسخ به این پرسش که او ایستایی را برای خودش چگونه معنا می کند، گفته: "برای من ایستایی معادل شکست است، به تعبیر دیگر ایستایی برای من برابر با نوعی فروپاشی درون است. بعنوان مثال وقتی که ماهنامه چلچراغ در سال ۱۳۸۹ برای ۲ ماهی تعطیل شد، در آن زمان شرایطم بگونه ای بود که هیچ زمینه کاری دیگر برای ادامه فعالیت هایم وجود نداشت و خیلی خودمانی اینکه هیچ کار دیگری نداشتم که بتوانم آنرا انجام دهم. به همین خاطر روزهای بسیار سختی را پشت سر گذاشتم... روزهای سختی که از آن نام بردم به این معنا نبود که چرا نمی توانم کار دیگری انجام دهم؛ بلکه رسیدن به همان ایستایی بود، چون آن توقف و توقیف بار دیگر به من نشان داد که چه میزان کار انجام نشده به خصوص در زمینه فعالیتهای فرهنگی در حوزه کودک و نوجوان وجود دارد که شخصی از آنها سراغ نگرفته است. در حقیقت معنای ایستایی برای من کارهای فراوانی است که وجود دارد."(۲)
تالیفات
عموزاده خلیلی در عرصه ادبیات کودک و نوجوان جزو پرکارترین ها به حساب می آید. همچون تالیفات او عبارتند از: فریاد کوهستان، آن سوی صنوبرها، آن شب که بی بی میهمان ما بود، خدای روزهای بارانی، دوچرخه آقاجان، روزهای امتحان، سفر چشمه کوچک، سه ماه تعطیلی، هیزم، زرد مشکی، مجموعه ۴ جلدی کلاغ های بلوار ساعت، اژدهای بدجنسی که چشم هایش آستیگمات بود(نبود!)، فرهنگ توصیفی شخصیت های داستانی نوجوان در ۲ جلد و عطسه خیال(۹۹ داستان ۹۹ کلمه ای).
او در حوزه نظری هم آثاری داشته که عبارتند از: تألیف سه جلد کتاب در نظریه و نقد و تحلیل ادبیات داستانی (فرهنگ توصیفی شخصیت های داستانی نوجوان، فرهنگ توصیفی شخصیت های داستانی نوجوان (۲ جلد)، کتاب کوچک داستان نویسی.
موفقیت ها
فریدون عموزاده خلیلی بیشتر از ۱۶ کتاب مستقل و تعدادی کار مشترک گردآوری و منتشر نموده که برای او ده ها جایزه داخلی و خارجی، به ارمغان آورده است. برنده جایزه بهترین کتاب سال جمهوری اسلامی (۱۳۶۸) برای کتاب سفر به شهر سلیمان، برنده جایزه نویسنده برگزیده یونیسف (۱۳۷۸) به خاطر توجه ویژه به حقوق کودکان در کتاب ها، یکی از ۲۰ نویسنده برگزیده ۲۰ سال اول انقلاب در زمینه کودک و نوجوان (۱۳۷۸)، دریافت نشان (گواهینامه) درجه یک هنری در زمینه ادبیات داستانی- به خاطر یک عمر تلاش (۱۳۸۷)، برنده قلم بلورین در جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای کتاب "خدای روزهای بارانی"، برنده جایزه قلم زرین در نهمین جشنواره مطبوعات (۱۳۸۱)، سردبیر برگزیده نشریات کودکان و نوجوانان ایران برای حضور در کنفرانس بین المللی سردبیران نشریات کودک (ژاپن-۱۳۷۶)، سردبیر برگزیده نشریات کودک و نوجوان توسط شورای کتاب کودک، برگزیده لیست کتابخانه بین المللی مونیخ (مجموعه کتاب "کلاغ های بلوار ساعت")، سردبیر برگزیده در جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جایزه لاک پشت نقره ای برای کتاب کوچک داستان نویسی.
پی نوشت:
۱- به نقل از کتاب چهره های ادبیات کودک و نوجوان- انتشار یافته در سال ۱۳۷۹
۲- خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، گروه فرهنگی، ۲۵ اسفندماه ۱۳۹۳
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد فریدون عموزاده خلیلی نویسنده پركار و اثرگذار ادبیات كودك