زنان مجلس دهم
به گزارش برتریها وقتی در مجلس ششم، زنان نماینده ملت تصمیم گرفتند با استفاده از تجربه های موفق نمایندگان در مجلس های جهان، جهت انجام وظایف نمایندگی فراكسیون زنان را تشكیل دهند، اولین گام برای انسجام بخشیدن به فعالیت نمایندگان زن در راه تأمین حقوق قانونی ملت، بخصوص زنان برداشته شد.
روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم الهه کولایی، عضو شورای هماهنگی مجمع زنان اصلاح طلب، نماینده مجلس ششم و استاد علوم سیاسی، آورده است: بررسی عملکرد فراکسیون زنان در این دوره از مجلس پیشتر، تا حدی انجام شده است. البته باید درمورد آن بسیار نوشت و گفت. در مجلس های هفتم و هشتم و نهم هم با این که محافظه کاران اکثریت داشتند و مردم به آن کمتر توجه داشتند و مسئله ای به نام «مساله زنان» پذیرفته نبود، با این وجود نمایندگان زن، ساختار فراکسیون زنان را حفظ کردند؛ هر چند کارکرد آنرا کم و بیش تهی ساختند.
با شروع به کار مجلس دهم، امید می رفت نمایندگان «فهرست امید»، فراکسیون قوی و کارآمدی را تشکیل دهند و با کمک آن، «فراکسیون زنان» مجلس دهم بتواند در راه ارتقای حقوق انسانی زنان و رفع تبعیض و بی عدالتی ضد زنان گام بردارد. اما دشواری های ناشی از نبود «نظام حزبی کارآمد» از آغاز کار این دوره از مجلس، خویش را در این حوزه هم آشکار ساخت. برخی نمایندگان که با پشتیبانی لیست انتخاباتی «امید» از شهرهای گوناگون به مجلس راه یافته بودند، تأمین منافع خویش را به منافع ملت ترجیح دادند. برای آنان همین یک دوره هم کفایت می کرد. اما آنان که به عهد خود با مردم، وفادار ماندند و از کوشش برای تأمین حقوق ملت دست نکشیدند، آماج شدیدترین تبلیغات و حمله ها قرار گرفتند. گذشته از «فضای سهمگین» رسانه ای داخلی و خارجی، به علت نداشتن پیشینه نمایندگی و هم استفاده نکردن از تجربه نمایندگان پیشین، در خیلی از موارد فعالیتهای «فراکسیون زنان» به عرصه عمومی و پیشگاه افکار عمومی انتقال نیافت.
۱۷ عضو فراکسیون زنان در مجلس دهم که با حضور «مینو خالقی» می توانست ۱۸ عضو داشته باشد - هم مانند دوره های قبلی مجلس – و لابد بعدی، پیشینه فعالیت جمعی را در قالب یک حزب سیاسی یا نهاد مدنی مشترک نداشتند. البته این خصوصیت خیلی از افرادی است که ردای نمایندگی مردم را به تن می کنند و هریک از «ظن خود به دنبال تأمین منافع عمومی حرکت می کنند. البته اگر نیت و هدف خیر آنان را مفروض بگیریم. اعضای فراکسیون زنان این دوره از مجلس نتوانستند تأمین منافع عمومی و مصالح زنان را به برخی گرایش های فردی در بین خود حاکم سازند. این خصوصیت در دوره ۴ ساله این مجلس تاثیری ماندگار داشت و بدون شک عملکرد فراکسیون زنان مجلس دهم را هم تحت تأثیر قرار داد. فراکسیون زنان مجلس دهم هم مانند «فراکسیون امید» از ایجاد ارتباط سازنده و پویا با نمایندگان دوره های پیشین بازماند. کنار مشکل ساختاری، نبود ارتباط نهادی و پایدار میان نمایندگان مجلس با همتایان شان در دوره های پیشین، فراکسیون زنان هم از انجام این مهم بازماند.
از آنجا که «مساله زنان» همواره در کشور ما از سیاسی ترین مسائل بوده است، بعضی از اعضای فعال فراکسیون زنان به چهره های شاخص در عرصه سیاست هم تبدیل شدند. عملکرد پروانه سلحشوری در این حوزه قابل اشاره است. افرادی مانند فاطمه سعیدی و طیبه سیاوشی شاه عنایتی هم هزینه پیگیری حقوق تأمین نشده زنان را با رد شدن صلاحیت شان برای ورود به دور بعدی مجلس پرداختند. برخی دیگر از اعضای فراکسیون زنان هم با پیگیری های خود برای انجام وظایف نمایندگی بسیار کوشیدند. به علت ساختار انتخابات و جایگاه احزاب در آن و مبحث تعیین صلاحیت های نامزدها در شورای نگهبان و البته نبود مشارکت کافی حقوقدانان زن در انتخابات مجلس شورای اسلامی در این دوره هم زنان کشور در کمیسون حقوقی مجلس نماینده ای نداشتند. جای خالی زنان حقوقدان در مجلس را در مواردی می توان با فعال ساختن مشاوران حقوق کاردان و کارآمد پر کرد. این تجربه موفق در ششمین دوره مجلس قانونگذاری در کشور شکل گرفت. اما کافی نیست و حضور زنان نماینده حقوقدان در کمیسیون حقوقی مجلس ضرورتی است که متاسفانه جامه عمل به آن پوشیده نشده است.
به هر ترتیب، فراکسیون زنان مجلس دهم در حوزه قانونگذاری اقدام های مهمی را به نتیجه رساند، از جمله:
پشتیبانی از زنان سرپرست خانوار، ارتقای ورزش زنان، سازماندهی کودکان کار، تمرکز بر عدالت جنسیتی در سیاست ها و برنامه ها، تمرکز بر ارتقای بودجه های مربوط به زنان و کودکان و خانواده در قانون بودجه، کاهش ساعت کار زنان شاغل با شرایط خاص، تشدید مجازات اسیدپاشی و پشتیبانی از بزه دیدگان ناشی از آن.
همچنین فراکسیون زنان تشکیل کمیسیون ویژه امور زنان و خانواده را مطرح ساخت و در دوره چهار ساله فعالیت خود طرح های قانونی زیر را ارائه کرد:
طرح اصلاح وظایف قاضیان زن با اصلاح قانون پشتیبانی از خانواده ۱۳۹۲، طرح پرداخت عائله مندی و اولاد به همه کارمندان دولت از زن و مرد، طرح اصلاح موادی از قانون مدنی درمورد فسخ نکاح، طرح خروج زنان از کشور در شرایط خاص بدون اجازه همسر، طرح اصلاح ماده ۲۶ قانون پشتیبانی از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست برای پیشگیری از سوءاستفاده از آنان، طرح اصلاح مواد ۱۰۴۳ و ۱۰۴۴ قانون مدنی در مورد ازدواج دختران و مسئله اجازه پدر، طرح اصلاح ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی و تأمین حقوق اشتغال زنان، طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی برای افزایش شمار نمایندگان زن در حوزه های انتخابیه، طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری برای نامزد شدن زنان، طرح اصلاح ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده درمورد حضانت و مدیریت امور مالی فرزندان، اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی برای افزایش سن ازدواج. طرح الزامی شدن آموزش های قبل از ازدواج، تشکیل کمیسیون ویژه پیشگیری و نظارت بر صدمه های اجتماعی با اولویت خانواده.
اما فعالیت نمایندگان تنها به بخش قانونگذاری محدود نمی گردد. انجام وظایف مربوط به نظارت بر اجرای قانون اگر به همین اندازه مهم نباشد، کمتر از آن اهمیت ندارد. با وجود محدودیت های عملی گوناگون در فعالیتهای نمایندگان مجلس، بدون شک ظرفیتی بسیار مهم و نافذ در انجام وظایف نمایندگی برای نمایندگان وفادار به رای مردم وجود دارد. نمایندگانی که می توانند با شجاعت و تدبیر از حقوق قانونی ملت، برابر سرکشی و بی توجهی دستگاه های اجرایی و حتی قضایی دفاع کنند. در این حوزه بعضی از نمایندگان زن و بخشی از فراکسیون زنان مجلس دهم تلاشی خستگی ناپذیر را صورت بخشیدند. آنان نشان دادند اگر نمایندگان مردم، بخصوص نمایندگان زنان از اجبار های انجام وظایف قانونی خود، امکانات و محدودیت های آن، به خوبی آگاهی داشته باشند، می توانند در راه دفاع از حقوق مردم و تأمین حقوق قانونی آنان گام های مناسبی بردارند. فراکسیون زنان مجلس دهم در حوزه نظارت اقدام های زیر را انجام دادند:
فراکسیون زنان در دیدارهای خود با وزیران در حوزه های مختلف، مطالبات ویژه زنان را در هر یک از وزارتخانه ها مطرح ساختند. آنان در دیدار با اعضای نهادهای جامعه مدنی هم به بحث و بررسی دیدگاه ها و نظرهای مردم پرداختند. البته حجم مطالبات مردمی و نارسایی نهادهای پشتیبانی برای یافتن و پیگیری راهکارهای مناسب از جانب فراکسیون، آثار خویش را به نمایش گذاشت. نبود پشتوانه پرقدرت حزبی در مجلس دهم، چه در عملکرد «فراکسیون امید» و چه در کارکرد «فراکسیون زنان» تاثیری منفی و مخرب داشته است. با این وجود بعضی از زنان نماینده در این دوره از مجلس قانونگذاری برای دفاع از حقوق بانوان - که در طول تاریخی طولانی به شمار نیامده و دیده نشده است - بسیار کوشیدند و ناملایمات بسیاری را پذیرا شدند تا رضایت خدا و خلق او را به دست آورند.
این نگاه سریع به عملکرد فراکسیون زنان مجلس دهم، راهگشای ارزیابی ها و گزارش هایی است که بیشتر از همه، از خود نمایندگان زن در مجلس دهم انتظار می رود به پیشگاه ملت عرضه کنند. آنان باید نشان دهند تلاشهای شان برای مردمی سازی قدرت و رفع تبعیض و بی عدالتی ضد زنان، تنها در پرتو تداوم و مانایی می تواند نتیجه عملی و اجرایی داشته باشد. انتقال این تجربه های پرارزش به نمایندگان زن در مجلس یازدهم، ضرورتی است غیرقابل چشم پوشی که برای اجرایی شدن آن باید بسیار کوشید. سخن در مورد فراکسیون زنان مجلس یازدهم را به وقتی دیگر وامی گذاریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد زنان مجلس دهم