سوت اختتام رقابت!
برتریها: بالاخره موعد تبلیغات نامزدهای یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از بامداد امروز به انتها رسید و فردا جمعه 2 اسفند انتخابات آغاز می شود؛ انتخاباتی كه در این دوره با تفاوت های زیادی همراه بود.
در گزیده ای از گزارش روزنامه ابتكار می خوانیم: جریان های سیاسی تا دقیقه نود همچنان سردرگم بودند. یك جریان نتوانست در خیلی از حوزه ها نامزد داشته باشد و خیلی از كاندیداهای خودرا نتواست از فیلتر شورای نگهبان رد كند. در مقابل جریان دیگر با همه توان و قوای خود در این دوره حضور داشت. اما حضوری كه حتی تا این لحظه پر از تنش و چندپارگی درونجناحی بود و معین نمی باشد كه با چند فهرست و سرلیستی چه كسی در انتخابات حاضر می شوند؟
جریان های سیاسی در این دوره از انتخابات باتوجه به آنكه نسبت به كاهش مشاركت اجتماعی باخبر بودند، تلاش زیادی برای اقناع پایگاه اجتماعی خود كردند تا شاید سطح مشاركت را بالا ببرند و با ایده هایی همچون مشاركت محدود كه از جانب برخی نخبگان فكری و سیاسی عنوان شد مخالفت كردند.
در واقع اصلاح طلبان معتقدند قهر كردن با صندوق رای عایدی جز پیش روی و حضور گسترده جریان های افراطی در مجلس ندارد و پیروی از چنین نگاهی موجب می شود كه كشور در نهایت به دست نااهلان بیفتد. بنابر این برای جلوگیری از حضور تندروها و جریان های افراطی و نجات كشور باید در هر شرایط و با وجود موانع بی شمار، در انتخابات حضور داشت و مشاركت كرد.
با این وجود مسئولان ذی ربط و جریان های سیاسی به خوبی اذعان دارند كه در این دوره از انتخابات مشاركت نسبت به دوره های گذشته كاهش خواهد داشت و حتی در بعضی نظرسنجی ها احتمال مشاركت ۵۰ درصدی داده شده است. این درصد نشان از كاهش مشاركت نسبت به دروه های قبل دارد.
انتخابات مجلس و معمای مشاركت
محمد عاملی، جامعه شناس و كارشناس سیاسی مركز افكارسنجی دانشجویان (ایسپا)، درباره انتخابات این دوره مجلس و معمای مشاركت به «ابتكار» می گوید: منطق سیاسی-اجتماعی حاكم بر رفتارهای انتخاباتی مردم در ده دوره گذشته انتخابات مجلس بیان كننده پیچیدگی های خاصی است كه آنرا از دیگر اشكال انتخابات خاصه ریاست جمهوری متفاوت می سازد. میزان مشاركت در انتخابات مجلس به غیر از متغییرهای سیاسی كلان اغلب تحت تاثیر موضوعات و مسائل محلی است. متغییرهایی كه عموما سبب می شود میزان مشاركت در هر منطقه ای تابعی از اقتضائات و مناسبات محلی خاص آن حوزه انتخابی باشد. بدین جهت تحلیل رفتار انتخاباتی رایدهندگان در انتخابات مجلس، اغلب تبدیل به مسئله ای پیچیده و از جهت تحلیلی ناهموار می شود. اما از رهگذر مطالعه آمار و ارقام و به صورت مشخص می توان به فهم بعضی از این پیچیدگی ها دست یافت.
این جامعه شناس می گوید: شاید مهمترین نكته در این میان تفاوت فضای انتخاباتی در شهر تهران و سایر شهرهای ایران است. انتخابات در تهران بعنوان بزرگترین شهر و مركز سیاسی ایران بازنمایی از مطالبات و وضعیت سیاسی كل كشور است. به تعبیری دیگر انتخابات مجلس در تهران برخلاف خیلی از شهرها و حتی كلان شهرها بیشتر ماهیتی سیاسی دارد و می توان آنرا انعكاسی از مطالبات و علایق سیاسی كل جامعه دانست. بی دلیل نیست نتایج انتخابات مجلس در تهران در حكم پیش بینی اتفاقات و انتخابات سیاسی در چند ساله پیش رو است. به تعبیری دیگر نتایج انتخابات تهران می تواند اقبال و یا عدم اقبال گروه های سیاسی و یا اساسا تمایل به مشاركت در انتخابات آتی را نشان دهد. پس بی راهه نخواهد بود اگر بگوییم نبض امور سیاسی كشور در تهران می زند و در وهله نخست میزان مشاركت و در گام بعدی اقبال جریان های سیاسی نشان خواهد داد «حال سیاست در ایران خوب است یا نه؟».
عاملی در ادامه با اشاره به آمارهای موجود تصریح می كند: داده های آماری در چهار دهه گذشته بیان كننده این واقعیت است كه انتخابات مجلس در تهران نمایی كوچك از قهر و آشتی های سیاسی در سطح ملی است. جدول زیر میزان مشاركت شهروندان تهرانی را در چهار دهه گذشته نشان می دهد.
این جامعهشناس خاطرنشان می كند: آمار مشاركت شهروندان نشان میدهد میزان مشاركت در تهران به جز دور نخست (۲۴ اسفند ۱۳۵۸) در تمامی ادوار دیگر پایین تر از شهرهای دیگر بوده است. به صورت كلی میانگین شركت مردم تهران در انتخابات مجلس در ده دوره گذشته ۴۷.۱درصد و میانگین كل كشور ۶۰.۲۹ بوده است. بالاترین میزان مشاركت در انتخابات مجلس در كل كشور مربوط به انتخابات دور پنجم مجلس (۷۱ درصد) و بالاترین میزان مشاركت در تهران مربوط به دور نخست انتخابات مجلس (۶۱درصد) است. صرفنظر از آخرین دوره انتخابات مجلس (دور دهم) شاهد كاهش مشاركت مردم تهران در انتخابات مجلس هستیم. موضوعی كه می تواند ارتباط مستقیمی با مسائل و اتفاقات سیاسی یك دهه اخیر داشته باشد.
نكته دوم، پایین بودن میزان مشاركت در انتخابات مجلس شورای اسلامی نسبت به انتخابات ریاست جمهوری است. به صورت كلی میانگین مشاركت در انتخابات ریاست جمهوری در دوازده دوره گذشته ۶۶.۸۷ درصد بوده است كه این رقم با درنظر داشتن میانگین كلی در ده دوره انتخابات مجلس (۶۰.۲۹) تفاوت قابل توجهی را نشان میدهد. كمترین میزان مشاركت مربوط به دور ششم انتخابات ریاست جمهوری است. انتخاباتی كه در آن فقط ۵۱ درصد واجدین شرایط در انتخابات شركت داشتند. جالب آنكه پایینترین میزان مشاركت در انتخابات مجلس نیز همین عدد ( ۵۱درصد) را در جدول شماره دو، نشان میدهد.
این پژوهشگر با اشاره به اینكه بنظر می رسد انتخابات مجلس شورای اسلامی در ذهن شركتكنندگان اهمیتی در حد و اندازه های انتخابات ریاست جمهوری را نداشته باشد، می گوید: اما نكته مهم آنكه هیچگاه میزان مشاركت در هر دو انتخابات كمتر از پنجاه درصد نبوده است. در این میان رفتار انتخاباتی رایدهندگان تهرانی تفاوت های قابل توجهی را در نسبت با كل كشور نشان میدهد.
در نیمی از انتخابات مجلس شورای اسلامی، میزان مشاركت در شهر تهران كمتر از پنجاه درصد بوده است. (در ۳۵ سال قبل فقط دوبار بیشتر از پنجاه درصد واجدین شرایط در انتخابات حضور پیدا كردهاند). با در نظر داشتن سایر دوره های انتخاباتی نشانه آشكاری از رفتار اعتراضی در این مسئله دیده می شود. بنظر می رسد برای پایتخت نشینان انتخابات مجلس در این دوره های با دوره های پیشین متفاوت باشد چونكه جریان های سیاسی مورد علاقه خیلی از ساكنین این شهر از صحنه رقابت ها حذف شده و یا مانند گذشته اقبالی در بین شان نداشته باشند.
این استاد دانشگاه درانتها می گوید: به صورت كلی با در نظر داشتن فضای سیاسی كشور می توان حدس زد میزان مشاركت در شهرهای كوچك تغییر چندانی نخواهد كرد.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد سوت اختتام رقابت!