طرح نجات بخش جنگل های شمال، ۱۰ سال در کش و قوس تهیه و تدوین

طرح نجات بخش جنگل های شمال، ۱۰ سال در کش و قوس تهیه و تدوین به گزارش برتریها، نوشهر: طرح نجات بخش ˮمدیریت پایدار جنگل های شمالˮ بعد از گذشت حدود ۱۰ سال هنوز تهیه نشده است که به عقیده کارشناسان با اجرایی شدن آن به همه چالش ها و دغدغه های این میراث طبیعی بر جای مانده از میلیونها سال قبل پایان می دهد که امید است دولت وفاق ملی آنرا اجرایی کند.


به گزارش برتریها به نقل از خبرگزاری ایرنا، تهیه طرح مدیریت پایدار جنگل های شمال برای آن که که این اکوسیستم زنده بیشتر از وضع موجود از مشکلات مختلف زمین لغزه، آتشسوزی، قاچاق چوب، معدن کاوی، جنگل خواری، ساخت و سازها، زباله ها و دهها مورد تهدید و تصرف و تخریب دیگر صدمه نبیند، ضروریست هرچه سریعتر تهیه و اجرایی شود و بر دغدغه های موجود کم کند.
کنشگران حوزه محیط زیست و جنگل اعتقاد دارند با اینکه دولت وفاق چهاردهم میراث دار طرح های نیمه تمام ادوار گذشته است اما در این مورد خاص انتظار است با توجه ویژه به جنگل های شمال، این طرح ملی و مهم را اجرایی کند تا کارنامه ای درخشانی از خود بر جای بگذارد.
سوالی که در اذهان عمومی جامعه مطرح است اینکه تهیه این طرح می بایست در ادوار گذشته در اولویت برنامه کلان کشوری قرار می گرفت حال چرا تابحال تهیه نشده جای تامل است؟ آیا محافظت از این میراث طبیعی و ریه های سرزمین ایران برای مدیریت های مربوط ادوار گذشته مهم نبوده است؟ جنگل های شمال همچنان با تهدید، تخریب و تصرف روبرو است چرا کسی به فکر آن نیست، تهیه طرح مورد اشاره راه نجات این عرصه های ملی است و قوای سه گانه باید برای شتاب بخشی این امر مهم اقدام فوری انجام دهند. چرا نظام برنامه ریزی کشور تابحال در مورد ابرچالش های محیط زیست و جنگل کشور حساسیت ویژه نشان نداده است؟ طرحی که به قول کنشگران حوزه جنگل اهمیت آن از نان شب کمتر نیست و مهمتر اینکه تاخیر حدود ۱۰ ساله تهیه این طرح ملی را در عصر مدیریت دانایی و آگاهی انسان چه توجیه ای می شود کرد؟
طرح مدیریت پایدار جنگل های شمال آنقدر مهم می باشد که نمایندگان مجلس باید برای رفع موانع آن جلسات ویژه درنظر بگیرند چون که نگرانی های روزافزون تخریب و تصرف آن به یکی از ابرچالش های کشور تبدیل گشته است. این سرمایه های ملی و جهانی را باید با چنگ و دندان حفظ کرد تا در تاریخ ایران زمین مورد نقد آیندگان قرار نگیریم. مردم می گویند همه نهادهای اثرگذار مربوط در دولت چهاردهم باید برای اتمام این طرح نجات بخش جنگل های شمال بسیج شوند تا روز برسد که دیگر خبری از قتل عام درختان یا آتشسوزی و هرگونه تهدید و تخریب و تصرف این عرصه ها را در رسانه ها نخوانیم و نشنویم.
همه می دانیم که ارزش جنگل های شمال قابل مبادله با جنگل های دنیا نیست و بسیار با ارزش بوده که علاوه بر موارد مهم دیگر فقط جذب اکسیژن و کربن و گرد و غبار و آب همچون شاخصهای این عرصه ها است به صورتی که هر هکتار جنگل به صورت متوسط حدود هزار و ۵۰۰ متر معکب آب را در سال ذخیره می کنند پس این ریه های سرزمین کهن ایران را باید حفظ نماییم.
همچنین باتوجه به سکونت جمعیت زیاد در ضلع جنوبی و شمالی کوه های البرز، حفاظت و حراست این عرصه ها را بیشتر از پیش ضروری می سازد و همگان بخصوص نهادهای مربوط در حفظ و حراست آن بیشتر از پیش بکوشند و یا در نهادینه سازی فرهنگ حفاظت آن در جامعه تلاش ویژه ای صورت گیرد.
جنگل های شمال یا هیرکانی با افزون بر ۲ میلیون هکتار وسعت از آستارا در شمال استان گیلان آغاز می شود و تا گُلی داغ در شرق استان گلستان به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر پراکنش دارد. بخشی کوچکی از جنگل های هیرکانی هم معادل ۲۰ هزار هکتار در کشور آذربایجان قرار دارد.
قدمت جنگل های شمال ایران به حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال قبل بر می گردد و دارای ۹۰ گونه درختی و ۲۱۱ گونه درختچه ای و هزار و ۵۵۸ گونه علفی و بوته ای است، مساحت این عرصه ها در حدود یک درصد جنگل های اروپاست ولی تعداد گونه های آن ۱۶ درصد گونه های موجود در کل قاره اروپا است.
این مقایسه ها نشان میدهد جنگل های هیرکانی در شمال ایران با وجود مساحت کم، تنوع گونه ای بسیار زیادی دارد و از این نظر و به سبب تنوع زیستی و گستردگی ذخایر ژنتیکی، شایسته حفاظت و حراست و تحقیقات بیشتری است و انتظار جدی است که دولت وفاق گامهای اساسی برای رفع موانع فراروی طرح مدیریت پایدار بردارد و به تهدیدهای آن پایان دهد.
به تاکید صاحبنظران امر در صورت اجرای طرح مدیریت پایدار همه نیازهای مربوط از حفاظت و احیا گرفته تا سایر بهره برداری علمی مدنظر شامل گردشگری، اقتصادی و علمی در این حوزه های طبیعی تأمین خواهد شد.
قانون تنفس جنگل از اواخر سال ۹۵ به اجرا درآمد و از سال ۹۸ هم با اتمام قرارداد تمامی شرکتهای فعال بهره بردار، هرگونه بهره برداری تجاری و صنعتی از چوب جنگل های کشور ممنوع شده است و طرح مدیریت پایدار جنگل های شمال تابحال به قول کارشناسان به دلایلی همچون مشکل اعتباری و اطلاع رسانی ناقص برای مسئولان منطقه ای و مانع تراشی توسط عده ای به سر انجام نرسیده است.
با عملیاتی شدن این طرح ملی قطعا با کاربری های درنظر گرفته در قسمت های معتدد آن، زندگی مردم مناطق جنوبی و شمالی آن و حتی اقتصاد استانهای شمال کشور متحول خواهد شد.

پس از گذشت این همه سال، دست اندارکاران امر می گویند این طرح باتوجه به چالش های اعتباری، کمبود لجستکی و نیروی انسانی حداقل به حدود پنج سال زمان نیاز دارد که این تاخیر بر نگرانی های جنگل های شمال افزوده به صورتی که عده ای اعتقاد دارند با ادامه تهدیدهای موجود باید فاتحه این ریه های کشور را خواند و داستان جنگل های شمال را باید در کتاب ها خواند و آنگاه به قول آن شاعر " حیف هیچگاه قابل تکرار نیست".
بنا به قول مسئولان امر در مرحله اول تهیه طرح مدیریت پایدار مشخص شد که هر منطقه جنگلی چه ظرفیتی دارد و کدام مناطق برای گردشگری یا جنگلداری و یا حفاظتی مناسب می باشد.
در مرحله دوم این طرح، افزون بر ۱۳۰ نفر از کارشناسان کارآمد وارد جنگل شدند تا مکانی که برای جنگلداری برنامه ریزی شده چه کار باید کرد و یا برای گردشگری مناسب بوده چه برنامه داشته باشند.
مسوولان امر می گویند برای تهیه طرح مدیریت پایدار جنگل های شمال از تمام توان کشور استفاده شده که در این راه علاوه بر توان کارشناسی منابع طبیعی کشور از کمک شرکتهای خصوصی، دانشگاه های شمال و مراکز تحقیقاتی بهره گرفته شده است.
جنگل شمال از نظر گونه ها و زمین شناسی در دنیا بی نظیر است و به لحاظ ژنتیکی هم بسیار اهمیت دارد به قول مسئولان امر همه تلاشهای سازمان منابع طبیعی اینست که طرح مدیریت پایدار جنگل های شمال را هرچه سریعتر به سر انجام برساند، انتظار است با حمایت دولت وفاق چهاردهم این طرح در اولویت برنامه ریزان امور قرار گیرد و ضمن تأمین نیازهای آن، هرچه سریعتر اجرایی شود.

طرح نجاب بخش جنگل های شمال

در این پیوند، کارشناس ارشد جنگل و کنشگر حوزه محیط زیست در مازندران اعتقاد دارد برای پیشگیری از صدمه های فراروی جنگل نظیر تصرف، تخریب و هر گونه تهدید آتشسوزی، قاچاق چوب، جنگل خواری و معدن کاوی ضروریست دولت وفاق در این مورد به شکل ویژه همتی بکند تا طرح مدیریت پایدار جنگل های شمال اجرایی شود.
مهرداد رضاپور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اضافه کرد: اجرای این طرح ملی مهم در زمان حاضر برای مسئولان کلان کشوری باید در اولویت امور قرار گیرد که با اجرایی شدن آن میتوان گفت از نتایج یک ابرچالش کشور جلوگیری خواهد شد و بیشتر خسران نبینیم.
وی با اعلان اینکه طرح ممنوعیت برداشت چوب از جنگل های شمال در سال ۱۳۹۵ مطرح و از ۱۳۹۶ اجرایی شد، افزود: در دهه ۹۰ نگاه به جنگل های شمال یک نگاه اکولوژیکی بود و طرح ممنوعیت برداشت چوب از این عرصه ها اجرا شد و یکی از طرح های بسیار مهم بعد از ممنوعیت برداشت چوب، طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی بوده که مهم ترین اهداف آن عملیاتی کردن اصول آمایش سرزمینی است.
این کارشناس ارشد منابع طبیعی اشاره کرد: انتظار است دولت چهاردهم که عزمش را برای رفع چالش های کشور جزم کرده در مورد جنگل های شمال ایران هم تدابیر ویژه ای بیندیشد با اجرایی کردن این طرح نامی ماندگار از خود بر جای بگذارد چون که محافظت از این شناسنامه طبیعی کشور باتوجه به نتایج تغییرات اقیلم ضرورتی است اجتناب ناپذیر.
استان مازندران دارای بیشتر از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی معادل ۵۳ درصد کل جنگل های شمال کشور است، در حالیکه ۲ استان دیگر شمالی گلستان و گیلان فقط ۴۷ درصد از وسعت جنگلی شمال کشور دارند به صورتی که از ۱۲ لکه جغرافیایی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو ۶ لکه در ارتباط با مازندران است.

ضرورت تمرکز دولت وفاق به جنگل و مرتع و محیط زیست

رضاپور با بیان که قرار بود طرح مدیریت پایدار پس از ۱۳۹۶ با توقف طرح برداشت چوب از این عرصه شروع بشود که تابحال نشده است، اظهار داشت: مسئولان این ادوار باید پاسخگوی اجرایی نشدن آن باشند و پذیرفتنی نیست طرحی به این مهمی سالها تهیه نشده باشد این در حالیست که کشور در حوزه محیط زیست و جنگل با چالش های اساسی روبرو است.
وی با تأکید بر اینکه برنامه ریزان کلان کشور بخصوص رسانه ها باید در شرایط کنونی آب و هوایی فلات ایران بیشتر از پیش روی مباحث محیط زیست و جنگل متمرکز شوند، اظهار داشت: در عصر دانایی و مدیریت های علمی پذیرفتنی نیست که محیط زیست و جنگل و مرتع یک کشور به راحتی نابود شود، آن چه که مردم از این بحش ها می بینند فقط نگرانی است و دغدغه است، رسانه ها هر روز از گرفتارهای این حوزه خبر انتشار می دهند، در چهار دهه اخیر خبر امیدوار کننده ای از جنگل و محیط زیست ایران نشیدیم، ان شا الله دولت وفاق به این چالش ها پایان دهد که انتظار همین است.

جنگل های شمال دارای ظرفیتهای ملی و بین المللی است

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران - نوشهر اظهار امیدواری کرد با اجرای کامل طرح تنفس جنگل های شمال و به دنبال آن به سر انجام رسیدن مدیریت پایدار این عرصه های طبیعی بتوان به بهترین، شکل از جنگل های هیرکانی خزری بهره ببریم.
مهرداد خزایی پول در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه جنگل های هیرکانی دارای ظرفیت ملی و بین المللی است، اضافه کرد: جنگل های هیرکانی باقی مانده از دوران سوم زمین شناسی است که یکی از جنگل های باارزشی بشمار می رود که به لحاظ وجود درختان پرارزش و گونه های باارزشی که در تمام دنیا بی نظیر بوده و مورد شناخت و توجه همه جهانیان قرار گرفته است.
وی اشاره کرد: در حوزه این اداره کل حدود ۶۴۰ هزار هکتار عرصه داریم که از این مقدار ۳۱۵ هزار هکتار آن جنگل و ۱۹۷هزار هکتار آن مرتع است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران - منطقه نوشهر بیان نمود: در سالهای اخیر بعد از اجرای طرح تنفس جنگل اقدام خوبی با عنوان مدیریت پایدار در جنگل های شمال انجام شده است که در واقع پس از تعطیلی بهره برداری از جنگل های شمال کشور با اجرای طرح مدیریت ما به دنبال نوعی آمایش در جنگل های هیرکانی هستیم.
خزایی پول افزود: در مدیریت پایدار هدف نزدیکی بین بخش اجتماعی و اقتصادی دامداران و خانوارهایی است با این رویکرد نیازهایی همه افراد در کنار جنگل زندگی می کنند شناخته شده باشد و در مطالعات فنی مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد.

اتفاقات پس از اجرای طرح مدیریت پایدار امیدوارکننده است

وی اظهار داشت: نخستین گام در این جهت مطالعات اجتماعی اقتصادیست که با قراردادی که با بخش خصوصی و مشاوران منعقد گردید، در حال اجرا است و نتایج بسیار خوبی عاید شد که امیدواریم در آینده ای نزدیک با اتفاقاتی که در جهت مدیریت پایدار در جنگل های شمال مقرر است بیفتد، مناطق را بتوانیم نوع بهره برداری از جنگلها را در چارچوب معیشتی، تفرجگاهی، طبیعت گردی به شکل اکولوژیک اقتصادی در واقع نوعی آمایش سرزمین را داشته باشیم.

در این پیوند، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار داشت: تدوین طرح مدیریت پایدار (طرح جایگزین) جنگل های شمال در صورت استفاده از تمام ظرفیت ها، حدود پنج سال به طول خواهد انجامید.
نقی شعبانیان اضافه کرد: ما برای ۱۹ حوضه آبخیز جنگل های شمال کار را شروع کردیم و تهیه طرح برای هر حوزه ۲ سال طول می کشد. سال ۹۶ که طرح های جنگلداری متوقف گردید، قرار بود طرح های مدیریت پایدار تهیه بشود که نشد.
وی اشاره کرد: اگر همه ظرفیتهای خویش را با همین وضعیت موجود به کار بگیریم، برای ۱۰۴ حوضه آبخیز عرصه های شمال بر مبنای دستورالعملی که وجود دارد، تهیه این طرح حدود پنج سال طول خواهد کشید.
شعبانیان اشاره کرد: مهم ترین دلیلش شاید بحث اعتباری بود اما در این رابطه کم توجهی هم شده است، تلفیقی از کمبود منابع و بی توجهی سبب شده است که ۶ سال از تصویب قانون توقف بهره برداری در جنگل های شمال بگذرد اما طرح جایگزین آماده نشده است.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای تدوین طرح جایگزین تصریح کرد: تابحال طرح نیمه تفضیلی آماده شده است. طرح نیمه تفضیلی فقط بر مبنای توان اکولوژیکی، پهنه بندی عرصه را مشخص کرده و تعیین می کند که یک عرصه برای حفاظت، گردشگری و... مناسب می باشد. با تکمیل طرح نیمه تفضیلی اطلاعات خوبی در اختیار ما قرار گرفت.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی بیان نمود: در طرح تفضیلی، بر مبنای کاربری که برای عرصه تعریف شده است، باید برنامه عرضه شود و سخت ترین قسمت کار در ارتباط با تدوین این طرح است.
شعبانیان با تأکید بر این که حالا برای تدوین طرح های مدیریت پایدار جنگل از تمام توان کشور استفاده می شود، اضافه کرد: در این راه از کمک شرکتهای خصوصی، دانشگاه های شمال و مراکز تحقیقاتی بهره می بریم. بخشی از توان کارشناسی سازمان منابع طبیعی هم در خدمت این طرح قرار گرفته است.

لزوم تأمین اعتبار

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی افزود: شال گذشته برای ۱۹ حوضه تهیه طرح شروع شده و امسال تدوین طرح برای ۲۵ حوضه آبخیز در دستور کار قرار گرفته است و بر مبنای برنامه ریزی انجام شده، اعتبار موردنیاز برای تدوین طرح در ۱۹ حوضه آبخیز از محل درآمدهای اختصاصی که در سازمان وجود داشت تأمین شد.
وی اظهار داشت: اگر بهر دلیلی هزینه طرح تأمین نشود، تدوین طرح مدیریت پایدار محقق نخواهد شد.
بر اساس اسناد موجود این طرح در سه مرحله تعریف شده که مرحله اول آن به صورت تقریبی به اتمام رسیده و گام دوم آن در مراحل ابتدایی قرار دارد، برای اجرای آن از توان سه بخش استفاده شده که بخشی از آنرا سازمان جنگلها به شکل امانی اجرایی می کند و دربخش های دیگر از دانشگاه ها و شرکتهای توانمند کمک گرفته شده است.
محور اصلی این طرح مهم به قول مسئولان امر بهره برداری از چوب جنگلها نیست و بیشتر بر استفاده های دیگری که میتوان از جنگل بهره برد تاکید شده و در اجرای این طرح ها بر توانمندسازی جوامع محلی و بومی هم تمرکز شده با اجرای درست شاهد حفظ مدیریت جنگل های شمال باشیم.
به گفته این مسئولان هدف اصلی این بوده مردم را در زمینه های منابع طبیعی کشور مشارکت داده شوند که وزن مسائل اکولوژیک را هم وزن اقتصادی و اجتماعی دیده شد چون که اگر جوامع محلی توانمند بشوند عوامل تخریب عرصه ها کمتر خواهد شد.
به تازگی علی تیموری، سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، در نشستی ویژه با مدیران کل و مسئولان حوزه جنگل استانهای شمالی بر لزوم حفاظت، توسعه و احیای جنگل های هیرکانی تصریح کرد.
وی با تأکید بر اقتدار مدیریتی سازمان منابع طبیعی و اهمیت اجرای دقیق قوانین، به طرح مدیریت پایدار جنگل بعنوان یک رویکرد اکوسیستمی اشاره نمود.
این میراث طبیعی پرارزش ثبت سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد(یونسکو) بوده بر دولت چهاردهم فرض است که تهیه این طرح مهم را شتاب بخشیده و در سریعترین زمان آنرا اجرایی کند.
معاونت امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در شهرستان چالوس مستقر است.


1403/10/15
11:11:22
5.0 / ۵
32
تگهای خبر: اقتصاد , دانش , سیستم , شركت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد طرح نجات بخش جنگل های شمال، ۱۰ سال در کش و قوس تهیه و تدوین
نظر شما در مورد طرح نجات بخش جنگل های شمال، ۱۰ سال در کش و قوس تهیه و تدوین
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۴ بعلاوه ۲
برتریها bartariha
bartariha.ir - حقوق سایت برتریها محفوظ است

برتریها

معرفی برترینهای فناوری و وبسایتها