پشت پرده آمارهای بالای مشاركت در طرح های قرآنی؛
آیا واقعا قرآن را می فهمیم؟
به گزارش برتریها، مفسر قرآن کریم ضمن اشاره به رشد چشم گیر مشارکت در طرح های قرآنی مانند پویش ملی «زندگی با آیه ها» و «طرح ۱۴۵۵» اظهار داشت: برای بهره مندی واقعی از قرآن و تأثیرگذاری آن در زندگی، نیاز است تا به عمق و مفاهیم واقعی قرآن توجه بیشتری داشته باشیم.
به گزارش فرهنگی ایرنا، در سالهای اخیر، بعضی از تحلیلگران و مفسران دینی معتقدند که مردم با قرآن کریم و مفاهیم آن چندان آشنا نیستند و این ارتباط سطحی و محدود به قرائت و تلاوت قرآن باقی مانده است. یکی از این منتقدان، محمدعلی انصاری، مفسر قرآن کریم و شارح نهج البلاغه است که در مصاحبه ای، با تکیه بر این نکته که آشنایی عموم مردم با مفاهیم عمیق قرآنی در سطح پایینی قرار دارد، بیان کرد که خیلی از افراد حتی درک درستی از مفاهیم اساسی قرآن مانند صبر، شکر و اقامه نماز ندارند.
با این حال، بررسی های آماری و مشارکت مردم در طرح های مختلف قرآنی مانند طرح ۱۴۵۵، طرح «من قرآن را دوست دارم»، و پویش ملی «زندگی با آیه ها» نشان داده است که مردم علاقه مندی گسترده ای به فعالیتهای قرآنی دارند. برای مثال، طرح ۱۴۵۵ که به حفظ قرآن کریم اختصاص دارد، میلیونها نفر از اقشار مختلف جامعه را به خود جذب کرده است. همچنین، طرح «من قرآن را دوست دارم» با جذب ده ها هزار کودک و نوجوان، نشان از تلاش موفق برای آشنایی نسل جوان با قرآن دارد. مسابقات «درس هایی از قرآن» هم با استقبال گسترده ای روبرو شد و بعنوان فرصتی جهت بررسی و فهم بهتر آموزه های قرآنی در سطح جامعه عنوان شد. علاوه بر این، پویش "زندگی با آیه ها" هم با استقبال بیشتر از ۲۰ میلیون نفر روبرو شده و بعنوان یک حرکت مثبت در جامعه شناخته می شود.
با وجود این آمارهای مثبت، انصاری بر این باور است که این تلاش ها باید به عمق مفاهیم قرآن توجه بیشتری کند. او اخطار می دهد که اگر این طرح ها و پویش ها به مباحث آماری و سطحی محدود شود، اثرگذاری چندانی نخواهد داشت. به عقیده او، جامعه باید به درک واقعی و عملی از مفاهیم قرآنی برسد تا آموزه های قرآن کریم در زندگی روزمره و تصمیم گیری های اجتماعی و اخلاقی تأثیرگذار باشد.
کم کاری نهادهای دینی در تبیین مفاهیم قرآن
به اعتقاد انصاری، مشکل اصلی در فهم حقایق قرآنی است. او با بیان اینکه "خانه از پای بست ویران است، خواجه در فکر نقش ایوان است"، تصریح کرد که جامعه به شکل دقیق با چهره حقیقی مفاهیم قرآن آشنا نشده است. وی همینطور نهادهای دینی، آموزش و پرورش، دانشگاه ها، حوزه های علمیه و رسانه های کشور را به عدم تلاش کافی در معرفی عمیق قرآن و حقایق آن متهم کرد. به نظر انصاری، معرفی قرآن در جامعه، سطحی است و این امر سبب شده تا فهم واقعی از مفاهیم قرآنی در میان مردم به درستی شکل نگیرد.
این مفسر قرآن، به اهمیت آشنایی با مفاهیم قرآن و رابطه آن با علم و عمل اشاره نمود. وی بیان کرد که آشنایی با مفاهیم قرآن به خودی خود علم به حساب می آید اما علم لزوماً به عمل منجر نمی گردد. او تاکید کرد که انسان همیشه بر مبنای دانسته های خود عمل نمی کند و برای عمل کردن به انگیزه نیاز دارد. این انگیزه ها، طبق آموزه های قرآن، باید از راه تزکیه و تربیت نفوس به دست آید.
انصاری با استناد به آیه ای از قرآن که می فرماید «وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَةَ »، تصریح کرد که تعلیم در قرآن بدون تزکیه و تربیت مؤثر نخواهد بود. او بر این باور است که آموزش و تعلیم باید با تربیت و پرورش همراه باشد. به عقیده او، در جامعه کنونی این مفاهیم متأسفانه از یکدیگر جدا شده اند و به شکل منفک عمل می کنند. این جدایی بین آموزش و تربیت، از دیدگاه انصاری، یکی از علل اصلی عدم تحقق عملی آموزه های قرآنی در زندگی روزمره مردم است.
هم افزایی نهادها برای تقویت ارتباط مردم با قرآن
انصاری به منظور ارتقا و تثبیت ارتباط مردم با قرآن کریم به تشریح برنامه ریزی های عملیاتی در این حوزه پرداخت و تاکید کرد که برای تحقق این هدف، تمامی نهادهایی که می توانند در این خصوص نقش ایفا کنند، باید به شکل مشترک، هماهنگ و یکسان عمل کنند. انصاری به دو حوزه مهم اشاره نمود که قرآن کریم هم بر آنها تاکید دارد: "یعلمهم" و "یزکیهم".
او بیان کرد که نهادهای آموزشی و فرهنگی، همچون آموزش و پرورش که نخستین نهاد تربیتی است، باید این مسئولیت را به عهده گیرد. وی همینطور به اهمیت نقش دانشگاه ها، حوزه های علمیه و صدا و سیما که امام خمینی(ره) آنرا بعنوان یک دانشگاه توصیف کرده اند، اشاره و تصریح کرد که همه این نهادها باید با همکاری یکدیگر، روش آموزش (متدولوژی) قرآن را بر مبنای مفاهیم عمیق قرآنی تنظیم کنند.
آموزش باید بنیادین باشد و تمامی نهادهای تعلیمی و تربیتی باید با یکدیگر در این راه همکاری کنند تا جامعه به شکل بهتری با مفاهیم و آموزه های قرآن کریم آشنا شود
انصاری اعتقاد دارد که اگر این نهادها به شکل هماهنگ و با محوریت مفاهیم قرآنی به تعلیم و تربیت بپردازند، می توانند در ارتقای ارتباط مردم با قرآن موفق باشند. او تصریح کرد که آموزش باید بنیادین باشد و تمامی نهادهای تعلیمی و تربیتی باید با یکدیگر در این راه همکاری کنند تا جامعه به شکل بهتری با مفاهیم و آموزه های قرآن کریم آشنا شود و ارتباط خویش را با آن مستحکم تر سازد.
فرصتی برای احیای مفاهیم فراموش شده قرآن
در ادامه، انصاری به طرح ملی پویش زندگی با آیه ها بعنوان یکی از تلاشهای مثبت در جهت تقویت ارتباط با قرآن اشاره نمود. او ضمن اشاره به تأثیرگذار بودن این پویش، بیان کرد که این پویش اساسا مؤثر است و حرکت در این راه نشان دهنده توجه به عمق مفاهیم قرآنی است. همان گونه که گفته شده به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل، اگر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم، حتی اگر به تمام اهداف نرسیم، همین تلاش در جهت ترویج فرهنگ قرآنی پرارزش است.
انصاری اخطار داد که اگر این پویش به مباحث آماری و سطحی محدود شود، تاثیر چندانی نخواهد داشت و تنها به کارهای سطحی و اداری بازمی گردد اما اگر این پویش به سمت مفاهیم عمیق قرآنی سوق داده شود، می تواند به تحول بزرگی در جامعه قرآنی منجر شود.
او بعنوان مثال اشاره نمود که وقتی قرآن می فرماید یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ، باید مفهوم وفاداری به پیمان را بررسی نماییم و اهمیت آنرا درک نماییم. انصاری افزود که وفاداری به عهد و پیمان های خود خیلی مهم است. او تاکید کرد که وفاداری به عهد در قرآن و فهم عمیق عهد در قرآن، از کوچکترین روابط مانند رابطه بین زن و شوهر تا بزرگترین روابط مثل روابط بین حاکمیت و مردم را در بر می گیرد و قرآن به صحنه زندگی انسان ها ورود می کند. انصاری در نهایت بر این نکته تاکید کرد که قرآن، با هدایت به سمت راه های محکم تر و راست تر، باید بگونه ای آموزش داده شود که جنبه کاربردی آن به وضوح در زندگی جامعه نمایان شود.
چهار پله تا قله قرآن؛ ما در کدام پله ایستاده ایم؟
این مفسر قرآن به اشخاصی که به دنبال تقویت ارتباط خود با قرآن هستند، سفارش کرد که برای ارتباط بهتر با قرآن، ضروری است که فرد بر نفس خود کار کند و رذایل اخلاقی را از وجود خود دور کند. کسانی که پاکیزه تر و متعهدتر باشند، ارتباط عمیق تری با قرآن خواهند داشت. به هر میزانی که انسان بر نفوس خود کار کند و از صفا و تصفیه بهتری برخوردار شود، حقایق قرآن در وجودش جای می گیرد و به خوبی درک می شود.
ابتدا باید بر روی نفس خود کار کرده و سپس مفاهیم قرآن را فرا بگیرند تا به اسرار و نهان خانه قرآن دست یابند و بُعد کاربردی آنرا در زندگی خود مشاهده کنند
انصاری همینطور به اهمیت فراگیری مفاهیم قرآن پرداخت و افزود که دومین سفارش اینست که افراد به سراغ تفسیر و مفاهیم قرآن بروند. حفظ قرآن مقدمه ای برای رسیدن به مفاهیم است و حفظ قرآن، پلی برای درک حقایق است. بنابراین، ابتدا باید بر روی نفس خود کار کرده و سپس مفاهیم قرآن را فرا بگیرند تا به اسرار و نهان خانه قرآن دست یابند و بُعد کاربردی آنرا در زندگی خود مشاهده کنند.
وی در ادامه اظهار داشت که چهار مرحله اصلی در ارتباط با قرآن وجود دارد؛ نخست قرائت قرآن که به معنای خواندن است. سپس تلاوت قرآن که به معنای خواندن مسئولانه و با فهم است. پس از آن تدبر در قرآن است که به معنای فرو رفتن در عمق مفاهیم و نکات قرآن می باشد و در نهایت، مرحله تحقق است که در این مرحله قرآن به صورت واقعی در وجود فرد شکل می گیرد.
انصاری افزود که باید دید که آیا طرح ملی پویش زندگی با آیه ها می تواند افراد را به درک عمیق تری از قرآن نزدیک کند یا خیر. امیدواریم که طرح های قرآنی و برنامه های مشابه، با جدیت و موفقیت بیشتری اجرا شود و شاهد آثار اجتماعی مثبت آنها در تقویت ارتباط افراد با مفاهیم قرآنی باشیم.
منبع: bartariha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد آیا واقعا قرآن را می فهمیم؟