مصلحان امروز جامعه را دریابیم
به گزارش برتریها مصلحان را گاهی سلاح به دست و پوتین در پا می توان دید، گاه در پوشش عبا و عمامه. شاید پشت دخل مغازه در حال عرضه كالای مورد نیاز مردمند یا لباس سپید به تن، در حال خدمتگزاری به بیماران. همه ما در هر جایگاه می توانیم یك مصلح باشیم.
در طول تاریخ جوامع مختلف انسانی در سیر تكامل خود با افرادی همراه شده است كه نقش اصلاحگری را بر عهده گرفته اند و در اصطلاح به آنان مصلح می گویند.
این پرسش پیش می آید كه مصلحان جامعه چه كسانی اند؟ یا شاید بهتر باشد ابتدا بپرسیم چه امری سبب می شود مصلحان پدید آیند؟
می توان حس نیاز یا وجود انتظار فزاینده برای حل یك معضل را در این امر موثر دانست. گاهی شمار زیادی از مردم می دانند مشكلی وجود دارد و به قول اندیشمندانی چون «گرونیك و هانت»، همگان آگاه را می سازند یا برای رفع آن معضل آماده اقدامند و همگان فعال را می سازند.
مسیر فردی كه می خواهد در این جوامع اصلاح انجام دهد بسیار هموارتر از زمانی است كه فهم وجود مشكل، امری همگانی نیست و با همگان پنهان روبروییم. در این مواقع، تشخیص فرد اصلاحگر و ایمان او به ضرورت اعمال تغییراتی برای بهبود وضع جامعه، سبب پیدایش یك مصلح دانشی یا مصلح انگیزشی می شود كه گام نخست وی، آگاه سازی و فراهم سازی بستر دگرگونی ها و سپس ایجاد میل و خواست در افراد برای تغییر است.
این افراد در هر مقطع زمانی به فراخور اوضاع جاری كه نشان دهنده «ذات اقتضایی» آن است، در قامت و لباس های گوناگون ظاهر می شوند و میان قشرهای مختلف جامعه پراكنده اند. امكان دارد هم عرض با مصلحان، واژگانی مانند رهبران افكار، نخبگان، گروه های مرجع یا نوآوران و پیشتازان نوآوری به ذهن ها متبادر شود اما مصلح، همه اینها هست و امكان دارد هیچكدام نباشد.
مصلح مشكل یا رویه انحرافی یا فرآیند ناقصی را در جامعه تشخیص می دهد و به جای فرافكنی، ناامیدی، مقصریابی و... كه زایل كننده انرژی است نه فزاینده، در قبال آن احساس مسئولیت می كند و از خود می پرسد «من با توان و دانش و دارایی خود چگونه می توانم اثربخش باشم».
وی از یك سو دنبال چاره مسائل می گردد، از جانب دیگر نمی خواهد در دام پیروی از رویه های عرفی اما نادرست بیفتد و در منظر سوم، هدف خویش را پیشگیری از ادامه وضع نامطلوب و در نتیجه، بهبود آن قرار داده است... چه اغلب جامعه از نقصان ها آگاه باشند و چه نه؛ چه دارای پیروانی باشد و چه نه؛ خواستار اعمال تغییر از طریق پذیرش نوآوری باشد یا بازگشت به داشته ها و عبرت های گذشته را رهگشا بداند.
اصلاحگری در هر جایگاه
مصلح دارای سطحی از دانش و درك است و دور از شعارهای بی فرجام، رفتارها و اقدام های خویش را به سویی رهنمایی می كند كه نتیجه آنرا بهتر ساختن وضع كنونی و آینده قاطبه مردم می داند.
بنابراین مصلحان را گاهی سلاح به دست و پوتین در پا می توان دید، گاه در پوشش عبا و عمامه. زمانی لباس آموزگاری بر تن دارند و زمان دیگر سلاح قلم را برگزیده اند. گاهی پوشش رزم آنان، لباس كارگری و زمانی پیشه آنان رانندگی است. شاید پشت دخل مغازه در حال عرضه كالای مورد نیاز مردمند یا كلاه مهندسی بر سر دارند و به دنبال عمران و سازندگی. امكان دارد لباس سپید آزمایشگاهی به تن داشته و به دنبال توسعه مرزهای دانش باشند یا در حال خدمتگزاری به ارباب رجوع اداری یا بیماران در بیمارستان ها.
منظور این است كه همه افراد یك جامعه در هر جایگاهی كه قرار دارند می توانند یك مصلح باشند.
كارگری كه در رطوبت صد درصدی هوای خوزستان برای تمیز كردن مقره ها و بازگرداندن روشنایی به خانه ها از تیرهای برق بالا می رود، راننده ای كه با لودر در جاده های كوهستانی برفروبی می كند، مامور راهوری كه زیر بارش باران در حال پایش نظم است، رفتگری كه می كوشد با هر وسیله راه سیلاب را باز كند و هزاران نمونه دیگر، همه مصلحانی در خور احترامند كه در راه بهبود زیست بشریت گام برمی دارند.
ممكن است این پرسش پیش بیاید كه اینها به وظیفه خود عمل می كنند و دستمزد شغل خویش را می گیرند، پس لزوما نمی توانند از زاویه اصلاحگری اقدام نمایند. بله، در بسیاری مواقع، مصلح در حوزه دانش خود شاغل است و از طریق آن درآمد كسب می كند اما آنچه تمایز ایجاد می كند، تعهد وی به «انجام كار درست» از «درست ترین راه» در «زمان مقتضی» است.
چه بسا افرادی كه سودجویی شخصی را به نفع جمعی ترجیح می دهند و پیامد آن می شود گرانفروشی در زمان تورم، احتكار در بحبوحه كمبود كالا و دریافت كرایه چند برابر تاكسی هنگام ریزش های جوی و در سطحی بالاتر رانت خواری، باندبازی جناحی، فساد اقتصادی، صدور رای نادرست، كاغذبازی های بی دلیل، ارتشا و زیرمیزی و...
اصلاحگری؛ شاخصه كمال انسانی
در موقعیت های نامطلوب كه ذهن بخشی از جامعه را درگیر كرده و به آن صدمه زده است انسانیت افراد محك می خورد. اینجاست كه آزمون واقعی وجدان برگزار می گردد. در مبحث های مهم كه شماری را گرفتار می كند این، مصلحانند كه سربلند بیرون می آیند.
در این زمان است كه اعتماد بشریت به بقای مهر و محبتی كه خداوند در دل تك تك انسان ها به ودیعه گذاشته است، بازسازی می شود و جلوه و تأثیر اعتقاد یك مصلح به مسیر خویش، آشكار.
اینانند كه «جهادگر» می شوند در راه خدا و حتی جان باختن آنان، شهادت گونه است... این را پروردگار دادگر برای آن شخص مقرر می كند نه یك نهاد یا سازمان كه چه بسا ایراد، از تعاریف «انسان ساخت» است؛ وگرنه هم مسئولی كه با وجدان بیدار، به نیت اصلاح امور خود و جامعه، همرنگ نیرنگ و دورنگی نشده، مجاهد در راه حق است هم كاسبی كه بی توجه به موج های صوری گرانی، كالای خویش را به قیمت خرید می فروشد و نان به نرخ روز نمی خورد.
فردی كه برای كمك رسانی به زلزله زدگان یا سیلزدگان شتافته، با هدف كاهش درد آنان رفته است. پزشك و پرستار و بهیار یا هر كدام از اعضای كادر درمانی كه در موقع اضطرار و بیماری، یك انسان ناامید و دل بریده از همه جا را رها نمی كند، اوج انسانیت را به معرض نمایش گذاشته و به سنگربانی امنیت جامعه پرداخته است.
همین اقدام های عملی مصلحان است كه سبب می شود وقتی وقایع روزمره را هر شب دوره می كنند هم پیش خدای خود شرمسار نباشند و هم وجدان آرام داشته باشند؛ چه دیگران متوجه شوند، چه نبینند؛ مصلحان، عزت را ورای كف زدن ها یا كم توجهی ها یافته اند؛ چونكه می دانند این ندیدن ها از ضعف بصیرت و آگاهی برخی اعضای جامعه ناشی می شود كه در تار و پود توسعه یكجانبه (ثروت، تحصیلات، تخصص حرفه ای و... ) گرفتار شده اند و البته وظیفه گروهی همه مصلحان است كه این پیكره بی تناسب و بدقواره را به سامان كنند.
اگر هر كدام از اعضای جامعه بكوشند با هر سطح دانش در هر جایگاه كه هستند، در قبال بهبود جامعه حس مسئولیت داشته، نگاه اصلاحگری را در خود بپرورانند، مصلحان دیگر را می یابند و انرژی صدچندان می گیرند؛ چونكه خدا به واسطه تلاش ها برای تغییر، دست یاری خویش را با جماعت همراه می كند.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مصلحان امروز جامعه را دریابیم